Mare z Easttown

Mare Sheehan prowadzi śledztwo w sprawie zaginięcia nastolatki. Śledztwo wlecze się od miesięcy, lokalna policja nie ma nic, co mogłoby popchnąć sprawę do przodu.

Mare, dawna sportowa gwiazda i duma miasteczka postrzegana jest jako nieudolna detektyw i zdemotywowany funkcjonariusz. Turbulencje w życiu prywatnym nie pomagają w prowadzeniu śledztwa.

Kiedy ginie kolejna nastolatka, policjantka czuje się zobowiązania do rozwiązania sprawy. Ale w Easttown nikt już nie wierzy w policję.

Kate Winslet doskonale odgrywa postać skomplikowanej emocjonalnie policjantki z szarego amerykańskiego miasteczka. Choć motywem przewodnim „Mare z Easttown” są tajemnicze zbrodni, serial wbrew pozorom nie jest produkcją z gatunku sensacyjnych.

 

 

Mildred Pierce

Masteczko Glendale w Kalifornii, 1931 rok. Szaleje kryzys. Ludzie tracą prace i majątki. Mildred Pierce z ledwością utrzymuje siebie i córkę. Nie mając wyuczonego fachu i referencji nie ma szans na godziwą pracę.

Po bezskutecznych poszukiwaniach pani Pierce zatrudnia się w małej garkuchni. Dzięki wrodzonej przedsiębiorczości otwiera restaurację, która wyniesie ją na szczyt. Szczęście w interesach nie idzie w parze ze szczęściem w życiu prywatnym.

Klasyczna opowieść od pucybuta do milionera filmowana w manierze imitującej produkcje z „tamtych lat”. Osobisty dramat Mildred zmienia obyczajowy serial w antyczną tragedię. Kate Winslet obsypana nagrodami a przy jej boku kolejny raz Guy Pearce.

 

Nomadland

Parafrazując Forresta Gumpa „American dream jest jak pudełko czekoladek – nigdy nie wiesz na co trafisz”.

Bohaterka filmu Fern trafiła nie najlepiej. Po tłustych latach prosperity słodka czekoladka okazała się mocno nieświeża w środku. Kiedy w 2007 roku pękła spekulacyjna bańka kredytów subprime, tysiące rodzin straciło domy, z dnia na dzień zmieniając milionowe rezydencje na tylnie kanapy samochodu. Jeszcze więcej straciło pracę i płynność finansową. Dla wielu obywateli USA spłacanie kredytu stało się ciężarem niemożliwym do dźwignięcia.

Fern wybrała życie w drodze, szybko napotykając setki podobnych sobie osób – ludzi, których jedynym kapitałem jest zdezelowany kamper i życiowe doświadczenie. „Nomadzi” tworzą subkulturę wspierającą się w traumatycznej próbie utrzymania się na powierzchni. Mekką amerykańskich nomadów są zautomatyzowane megasortownie Amazona. Nomadzi przemieszczają się w rytm natury, podążając za pracą tam, gdzie nie zamarzną w zimę i nie roztopią się w upale latem. 

Film urodzonej w Pekinie Chloe Zhao dotyka czułej struny amerykańskiej legendy. Opowieść o Fern choć mocno ociosana z książkowej osnowy pokazuje mało znane wcześniej ponure oblicze kraju marzeń. Oblicze przykryte na co dzień plastikowym „keep smile”.

 

Richard Jewell

Olimpiada w Atlancie 1996. Pracownik ochrony Richard Jewell znajduje porzucony plecak, w którym znajduje się ładunek wybuchowy. Pomimo szybkiej reakcji pracowników ochrony dochodzi do detonacji bomby rurowej. Wybuch w strefie widzów przynosi ponure żniwo. Byłoby gorzej, gdyby nie nadgorliwość ochroniarza.

Jewell zostaje uznany bohaterem, którego czujność ograniczyła przypadki śmiertelne.

Śledztwo przejmuje FBI i szybko wskazuje podejrzanego. Trzy dni po wybuchu bohater staje się potencjalnym zamachowcem.  Kolejne rewelacje na temat Jewella zdają się potwierdzać, że ochroniarz nie bez powodu znalazł się w epicentrum tragedii. Zaczyna się nagonka, w której prym wiodą żądne sensacji media i ambitni urzędnicy biura federalnego.

Clint Eastwood kolejny raz po pokazuje, że ma nosa do dobrych historii. Nie brakuje mu też wyczucia w kreśleniu opowieści o zwykłych ludziach wystawionych na niezwykłe sytuacje.

 

 

Stranger Things – Season 01

W spokojnym miasteczku Hawkins zaczynają dziać się dziwne rzeczy. Zaginięcie młodego Willa to początek ścieżki znaczonej kolejnymi ofiarami i coraz mniej zrozumiałymi wypadkami.

Mieszkańcy racjonalizują niespotykaną wcześniej kumulację tragicznych zdarzeń. Powiązania z nadprzyrodzonymi mocami zdaje się widzieć wyłącznie mała grupka dzieciaków zafascynowanych „Dungeon & Dragons”. To do nich trafi „Jedenastka”, uciekinierka z pobliskiego tajnego ośrodka badań rządowych.

Podobieństwo z „IT” nieprzypadkowe, podobnie jak dziesiątki innych stylistycznych zabiegów oczarowujących widza w tym serialu.

Dla tych, którzy w latach 80-ych byli w wieku paczki serialowych bohaterów „Stranger Things” będzie filmową maszyną do podróży w czasie od której trudno się „odkleic”. Spójrzcie tylko na ten plakat rodem z blockbusterów sprzed czterdziestu lat!

Dopracowana w szczegółach stylistyka, kultowe dziś gadgety lat 70 i 80, świetnie dobrana muzyka. Do tego niezbyt skomplikowana fabuła, która nie odstraszy nadmiernymi teoriami z fizyki.
Wyważony miks S-F, kina przygodowego i horroru tylko z pozoru wydaje się dziwny. To jednak mieszanka wybuchowa i mina pułapka zarówno dla tych, którzy z zapartym tchem oglądali premierę „Obcego” czy „IT”, jak i dla widzów w wieku filmowej paczki Mike’a i Eleven.

 

Capone

Pierwsze informacje o „Capone” były intrygujące. Tom Hardy w roli tytułowej i barwna historia głównego bohatera to przecież gwarantowana recepta na sukces.

„Capone” opowiada o upadku wielkiego bandziora. Srodze zawiedzie się jednak ten, kto liczył na gangsterskie kino w stylu retro noir. Bo „Capone” to pseudo psychologiczny traktat o gnijącym ciele i tępiejącym umyśle mafijnego mogula.

Za swoją przestępczą działalność Al Capone zapłacił zdrowiem i majątkiem. Wakacje w Alcatraz to wyjątkowo wysoka cena za  oszukiwanie fiskusa. Odosobniony w więzieniu o zaostrzonym rygorze bonzo nie zdołał też utrzymać wpływów.  W 1939 roku cień dawnego „Fonzo” został zwolniony z aresztu z powodów zdrowotnych i psychicznych.

Jest rok 1947. „Fonzo” przebywa w swojej posiadłości na Florydzie otoczony rodziną. Otacza go kordon FBI wciąż próbującym wydobyć informacje o legendarnym ukrytym majątku. Jedyni i drudzy narażeni są na dziwne zachowanie byłego więźnia. Nikt nie wie czy problemy psychiczne Alphonse’a Capone to prawdziwa choroba czy chytry sposób na wykiwanie organów ścigania.

Brzmi ciekawie, prawda? Niestety tylko w teorii, bo reżyserowi udało się brylantowo zepsuć dobrą historię.

„Capone” to pretensjonalny gniot w pół drogi między dramatem psychologicznym i biografią zbrodniarza. Nieszczęśliwy Josh Trank miota się pomiędzy karykaturalnymi zbliżeniami na przekrwione oczy Toma Hardy’ego a pretensjonalnymi projekcjami umysłu syfilityka Capone. Całości dopełnia reżyserska dosłowność w postaci (literalnie) gównianych scen 🙂

Josh Trank dostał w przeszłości nagrodę Złotej Maliny. W „Capone” udowodnił że publiczność słusznie doceniła jego beztalencie.

Szkoda talentu Toma Hardy’ego. Szkoda czasu.

 

 

Lot nad kukułczym gniazdem – Ken Kesey

Randle Patrick McMurphy trafia do zakładu psychiatrycznego wprost z farmy penitencjarnej o zaostrzonym rygorze. Symulacja problemów psychicznych to dla niego droga do uniknięcia kary więzienia.

Nowy pacjent to cwaniak i kombinator. Pod czułymi skrzydłami siostry Ratched Randle kpi z oddziałowego reżimu i żelaznych reguł. Pobyt w wariatkowie traktuje jako okazję do szulerki i dobrej zabawy.

Narastający konflikt z apodyktyczną i wszechwładną siostrą Ratched radykalnie zmieni podejście McMurphy’ego do pacjentów i personelu, prowadząc do nieuchronnej konfrontacji z systemem.

Powieść Kena Keseya z 1962 roku opisuje poruszający świat zakładu psychiatrycznego. Historia oglądana oczami „Wodza” Bromdena szybko ewoluuje od żartobliwego pamfletu o „czubkach” w druzgocące oskarżenie bezdusznego systemu, zarządzanego przez wszechwładnego kata. Systemu, w którym karą za odstępstwa od normy są elektrowstrząsy i lobotomia.

To także ponura metafora współczesnego świata, w którym nie ma miejsca na indywidualistów a jedynie jednostek dostosowanych do zbioru norm i zasad.

 

Ja, Tonya

Tonya Harding była pierwszą kobietą w historii jazdy figurowej na łyżwach, która wykonała na zawodach potrójnego aksla. Kolejne medale mistrzostw USA i srebrny medal mistrzostw świata potwierdzał talent i ogromne umiejętności sportsmenki. Mimo kontrowersji i skomplikowanej drogi sportowej Harding wystartowała w barwach Ameryki na dwóch Olimpiadach.

W życiu prywatnym Tonya potrafiła wykonać równie ryzykowne wolty jak na lodowisku. W historii sportu zapisała się nie jako multimedalistka ale mistrzyni szantażu. Jej potrójny życiowy aksel zaprowadził ją przed oblicze sądu kiedy okazała się uwikłana w  napaść na koleżankę z reprezentacji.

Przejmująca biografia dziewczyny z amerykańskiej klasy robotniczej, której środowisko nie pozwoliło wykorzystać życiowej szansy.

Oscar za rolę drugoplanową dla Allison Janney, nominacja dla Margot Robbie. Amerykanie uwielbiają filmy o sporcie.

 

 

 

The Post

W 1971 roku pracownik potężnego RAND Corporation Daniel Ellsberg decyduje się na ujawnienie tajnego raportu o wojnie w Wietnamie. Liczący ponad 7 tysięcy stron raport wieloletniego zaangażowania rządu w wojnę nie pozostawia suchej nitki zarówno na obecnej administracji Nixona, jak i jego poprzedników – ta wojna to kompromitacja elit władzy.

Ellsberg przekazuje kopię tajnego raportu redakcji New York Times. Pierwsze publikacje gazety wzbudzają gwałtowną reakcję rządu, który za wszelką cenę stara się zablokować publikacje. Do gry włącza się lokalna gazeta „The Washington Post”. Redaktor Naczelny (Tom Hanks) i właścicielka „The Post” (Meryl Streep) muszą podjąć decyzję: bronić wolności słowa czy złamać obowiązujące prawo.

Podnoszący na duchu moralitet Spielberga o wolności słowa jako podstawy demokracji. Film ukazał się w roku, w którym do władzy doszedł Donald Trump a dzienniki prasowe dawno już przegrały walkę o czytelników odpływających w stronę internetowych fake newsów.

 

 

Nomadland – Jesica Bruder

Istnieli zawsze: wagabundzi, włóczykije, wędrowni pracownicy, niespokojne duchy. Jednak teraz, w trzecim milenium, pojawiło się nowe koczownicze plemię. Ludzie, którzy nigdy nie przypuszczali, że zostaną nomadami, wyruszają w drogę.

Taką osobą jest główna bohaterka reportażu, Linda. Czołowym zderzeniem z rzeczywistością w jej przypadku było zamknięcie fabryki, wokół której wyrosło miasteczko. Fabryka nie przetrwała globalizacji a wraz z jej zgonem z mapy Ameryki zniknęło jedno z dumnych amerykańskich miast. Kto mógł wyniósł się tam, gdzie była praca. Resztę porzucono jak rdzewiejące linie produkcyjne.

Historia Lindy to historia całego społeczeństwa. W kraju często nazywanym „krainą marzeń”  życie codzienne jest znacząco różne od kolorowych obrazków z kina.

zaczęłam, niczym w soczewce, dostrzegać w amazonowych koczowiskach katastrofę dziejącą się w całym kraju. Postoje dla przyczep pełne były ludzi wypchniętych daleko poza wygodny świat klasy średniej, który przez całe życie wydawał im się oczywistością. Dało się tam znaleźć przykłady wszelkich finansowych niepowodzeń, jakie dotykały Amerykanów przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Każdy miał jakąś historię.

*

Po raz pierwszy we współczesnej historii Stanów Zjednoczonych doszło do odwrócenia perspektywy emerytalnej – wyjaśniła. – Zaczynając od najmłodszych baby boomers, każde kolejne pokolenie ma mniejszą szansę przejść na emeryturę bez pogorszenia jakości życia. To znaczy, że starsi nie odpoczną. W 2016 roku pracowało prawie dziewięć milionów Amerykanów powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia, a więc o sześćdziesiąt procent więcej niż w roku 2006

*

Niedawne badania wskazują, że Amerykanie bardziej niż śmierci boją się dziś żyć na tyle długo, by skończyły im się fundusze.

*

Zgodnie z wynikami spisu powszechnego z 2015 roku więcej niż jedna szósta samotnych Amerykanek w starszym wieku przekroczyła granicę ubóstwa. W biedzie żyje ponad dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn (tych pierwszych 2,71 miliona, tych drugich 1,49 miliona28).

*

Na gruncie tych pojedynczych upokorzeń wyrasta istotne pytanie o to, kiedy konieczność dokonywania niemożliwych wyborów zacznie dzielić ludzi – i całe społeczeństwo. To już się dzieje. Przyczyna nieustannych zmagań z domową matematyką, które nie dają ludziom spać, nie jest żadną tajemnicą.

W końcu dla milionów Amerykanów tradycyjny styl życia klasy średniej stał się nieosiągalny. W całym kraju kuchenne stoły zawalone są nieopłaconymi rachunkami. Światła palą się do późna w nocy. Ludzie w kółko dokonują tych samych obliczeń, resztkami sił i czasem ze łzami w oczach. Pensja minus paragony ze spożywczaka. Minus rachunki od lekarza. Minus dług z karty kredytowej. Minus opłaty za media. Minus pożyczka studencka i rata za samochód. Minus największy wydatek ze wszystkich: czynsz. W rosnącej czeluści między „winien” a „ma” zawisa pytanie: z czego jesteś gotów zrezygnować, aby móc dalej żyć?

Dreamland przeistoczył się w krainę wolności bez emerytury. Krainę promującą przedsiębiorczych, w której nie ma miejsca dla starych i biednych. Zniknęli więc starzy. To znaczy zniknęli z altanek i bujanych foteli. Ubrani w korporacyjne koszulki pokonują dziesiątki kilometrów dziennie w magazynach Amazona albo skrobią przypalone blachy w knajpach. Są wszędzie tam, gdzie mogą liczyć na najniższe stawki plus miejsce parkingowe dla swoich nowych domów na kółkach.

Cytat z Rzeźni numer pięć Kurta Vonneguta: Ameryka jest najbogatszym krajem na Ziemi, ale jej obywatele to przeważnie ludzie biedni i tych biednych Amerykanów uczy się nienawiści do samych siebie. […] Każdy inny naród ma w swoich tradycjach ludowych bohaterów, którzy byli biedni, ale niezwykle mądrzy i dzielni i dlatego bardziej godni szacunku niż możni i bogacze. W Ameryce biedacy nie mają takich opowieści. Zamiast tego szydzą z siebie i gloryfikują bogaczy.

*

Workamperzy to współcześni wędrowcy chwytający się sezonowych prac w zamian za miejsce kempingowe – zazwyczaj z dostępem do prądu, wody i kanalizacji – a czasem także wynagrodzenie.

*

Ostatniego tygodnia września firma American Crystal Sugar ściąga setki nomadów do Montany, Dakoty Północnej i Minnesoty. Przy dobrej pogodzie ludzie pracują dniami i nocami na dwunastogodzinnych zmianach. W zamian dostają dwanaście dolarów na godzinę plus dodatek za nadgodziny i miejsce do parkowania.

„Nomadland” to kopalnia wiedzy o współczesnej Ameryce i analiza obecnego stanu rzeczy:

W Ameryce początku XX wieku ideę emerytury mocno propagował William Osler, uznany i niebojący się zabierać głosu lekarz, który pomagał zakładać Wydział Medyczny Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. W 1905 roku dowodził w przemówieniu, że pracownicy osiągają szczyt możliwości w wieku czterdziestu lat, po czym stopniowo opadają z sił, aż przekraczają sześćdziesiątkę – w którym to momencie, dodał żartobliwie, równie dobrze można by ich potraktować chloroformem. To wystąpienie zasłynęło jako „mowa chloroformowa” i wywołało ogólnonarodowy skandal.

Przytułki były tak symboliczne i wzbudzały taki postrach, że doczekały się własnego pola w pierwszej wersji gry Monopoly. Ta umieszczona w rogu planszy instytucja była ostatnią deską ratunku dla gracza, który, jak głosiła instrukcja z 1904 roku, „nie ma pieniędzy na wydatki, nie ma skąd pożyczyć, nie może sprzedać ani obciążyć hipoteki żadnej ze swoich nieruchomości”.

„To nie jest kraj dla starych ludzi”? Opowieść Jessicy Bruder choć gorzka, zostawia margines optymizmu. Workamperzy, współcześni nomadzi, żyją swoimi małymi marzeniami. Lindę pochłonęła idea zbudowania domu z niczego. Jest coraz bliżej spełnienia swoich marzeń.