Cienie mojego życia – James Ellroy

Uj­rza­łem po­li­cyj­ne ra­dio­wo­zy i inne służ­bo­we sa­mo­cho­dy za­par­ko­wa­ne przy ulicy. Uj­rza­łem ludzi w mun­du­rach i gar­ni­tu­rach na na­szym po­dwór­ku.

Wie­dzia­łem, że ona nie żyje. Nie jest to żadne sko­ry­go­wa­ne wspo­mnie­nie ani prze­czu­cie przy­pi­sa­ne po cza­sie. Wie­dzia­łem to w tam­tej chwi­li – w wieku dzie­się­ciu lat – w nie­dzie­lę 22.06.1958.

Wsze­dłem na po­dwór­ko. Ktoś po­wie­dział: „Jest chło­piec”. Zo­ba­czy­łem pań­stwa Kryc­kich przy tyl­nych drzwiach ich domu.

Jakiś męż­czy­zna wziął mnie na bok i przy­klęk­nął, żeby się ze mną zrów­nać. Po­wie­dział:

„Chłop­cze, twoja mama zo­sta­ła za­bi­ta”.

Wie­dzia­łem, że miał na myśli „za­mor­do­wa­na”. Pew­nie sku­li­łem się albo za­drża­łem, może lekko się za­chwia­łem.

Po czterdziestu latach życia w cieniu zabójstwa Ge­ne­vy Hil­li­ker El­l­roy jej syn James podąża śladami zbrodni. Morderstwo matki rzuciło cień na całe życie autora, kształtując go jako człowieka i pisarza.

Burzliwa młodość Jamesa niemalże go zabiła. Uratowała go literatura, w której znalazł nowe powołanie i okazał się mistrzem.

Szczegółowy opis skomplikowanego śledztwa, które Ellroy przeprowadził po czterech dekadach od bezowocnego dochodzenia LAPD zaczyna się od feralnej nocy zabójstwa matki. Autorowi z godną podziwu wytrwałością udało się dotrzeć do nieujawnionych wcześniej faktów i powiązać morderstwo Genevy Hil­li­ker z podobną zbrodnią w tej samej okolicy.

Betty ucie­ka­ła i szu­ka­ła schro­nie­nia. Moja matka ucie­kła do El Monte i zbu­do­wa­ła tam sobie se­kret­ne week­en­do­we życie. I Betty, i moja matka padły ofia­ra­mi za­bój­stwa, a ich zwło­ki zo­sta­ły po­rzu­co­ne. Jack Webb twier­dził, że Betty była bar­dzo roz­wią­złą dziew­czy­ną. Mój oj­ciec twier­dził, że moja matka była pi­jacz­ką i dziw­ką.

„Cienie mojego życia” to swoista psychoterapia małego Jamesa. Po latach zagłębiania się w fikcyjne i prawdziwe (Czarna Dalia) zbrodnie James Ellroy odważył się zamknąć symbolicznie najboleśniejszą z traum swojego życia. Zrobił to w swoim stylu, z korzyścią nie tylko dla siebie ale i dla czytelnika.

 

Do Cna – Katarzyna Bonda

Sądzę, że jed­nak le­piej bę­dzie, jeśli pój­dzie pani z tym na po­li­cję.
– Pójdę – za­pew­ni­ła. – Ale naj­pierw chcia­ła­bym, żeby spra­wę zba­dał ktoś dys­kret­ny. Widzi pan, mój syn miał spe­cy­ficz­ne za­in­te­re­so­wa­nia sek­su­al­ne. Od za­wsze pra­gnął być zje­dzo­ny. – Urwa­ła i za­śmia­ła się ner­wo­wo, jakby to miał być żart. – Mąż gej, a syn ma­rzył o spo­tka­niu lu­do­żer­cy… Sama już nie wiem, co robię nie tak.

Do agencji Sobieskiego zgłasza się nowa, zamożna klientka. Posiadaczka dworku w Żyrardowie zleca odnalezienie syna Antona. Nie chce zgłaszać zaginięcia na policję i od początku zachowuje się dziwnie. Wkrótce znika też były mąż Stadnickiej a w żyrardowskim parku Dittricha ktoś podrzuca torbę pełną kości. Ludzkich kości.

Ze strzępków informacji uzyskanych od rodziny Stadnickich niewiele wynika. Sobieski poszukuje już nie tylko zaginionego Antona. Jego celem staje się dotarcie do kanibala. Tymczasem przybywa ofiar miłośnika ludzkiego mięsa.

„Hej, Kaligula357. To jest mój numer. Miło było”.

„Prze­my­śla­łem spra­wę. Tak, je­stem twoim cia­łem. Zjedz mnie”.

Bonda bawi się konwencją powieści detektywistycznej nie szczędząc czytelnikowi makabrycznych szczegółów. Rozdziały opatrzone są oryginalnymi przepisami kuchennymi a pani Katarzyna z rozmysłem doprawia akcję dialogami rodem z bajek braci Gimm („schrupałbym cię w całości”).

W trzecim tomie serii „Jakub Sobieski” autorka wchodzi na wyżyny makabreski. Po losach kobiety w walizce to oczywisty progres w kryminalnym dance macabre. Największe tabu ludzkości trudno będzie przebić czymś równie szokującym w kolejnych tomach.

 

 

Kto zabił Paula i Maggie Murdaugh

Pijany synalek prawnika, katastrofa łodzi, zaginiona dziewczyna. Wydawałoby się, że sprawa nieszczęśliwej kraksy na rzece i torpedowane przez kolegów taty dochodzenie to wystarczająca sensacja na zgrabne trzy odcinki miniserialu.

Matactwa dwóch pokoleń prawników z Hampton to jednak ledwie wierzchołek góry lodowej. Z minuty na minutę saga rodziny Murdaugh nabiera tempa  i przyrasta o kolejne przestępstwa.

Zawikłany serial układa się w kronikę upadku Murdaugh’ów – aż do strasznego finału. Ale to nie koniec zaskoczeń. Gdy znika strach przed wszechwładną kliką urzędników, pęka zmowa milczenia a z nią kolejne niewygodne fakty.

Historia Alexa Murdaugh, władcy wyższych sfer Lowcountry w Karolinie nie kończy się wraz z serialem Netflixa. Kolejne oddcinki pisze życie i sala sądowa.

Zadziwiająco syntetyczny jak na tasiemcowate standardy „Murdaugh Murders” to jedna z lepszych produkcji crime stories ostatnich miesięcy. Prawdopodobnie z szansą na kontynuację po zakończeniu kolejnych procesów karnych.

 

Deep Water

Adrian Lyne to facet od skomplikowanych fabuł o relacjach damsko – męskich. Wystarczy wspomnieć dwa tytuły nieobce kinomanom: „Fatalne Zauroczenie” i „Niemoralna Propozycja”. W tym pierwszym Glen Close dosyć mocno skomplikowała życiorys Michaela Douglasa. W tym drugim zmanierowany milioner Robert Redford niewinną propozycją rozniósł w pył sielskie życie państwa Murphy (Demi Moore i Woody Harrelson).

„Deep Water” nie powiela pomysłów sprzed lat, ale reżyser wciąż konsekwentnie wbija klinik w pozornie szczęśliwe małżeństwa.

Państwo Van Allen wiodą sielskie życie. Ona piękna i utalentowana, on bogaty i niezbyt zapracowany. Podczas gdy on oddaje się pasjom hodowli ślimaków (sic!) ona bez mrugnięcia okiem sprowadza do sypialni kolejnych kochanków. On zdaje się niczego nie dostrzegać, ona rozsierdzona tym faktem ostentacyjnie obnosi się swoją niewiernością.

Akcja początkowo pozornie się ślimaczy, ale pan ślimak Van Allen (Ben Affleck) powoli pokazuje różki. W tajemniczych okolicznościach przyrody kolejni kochankowie pani Van Allen znikają jak kamień w wodę.

Demoniczny (he, he) Affleck o mocnej szczęce wysuwa się na pierwszy plan, Ana De Armas jest raczej ozdobnikiem a motywy jej zachowania nie wybrzmiewają zbyt mocno. Być może to błąd w obsadzie: gdyby Pan Ślimak był brzydki i pokraczny, to historia Pięknej i Bestii miałaby ostrzejszy smak.

 

Ze złości – Katarzyna Bonda

Po dramatycznej akcji na warszawskiej Ochocie i rozwiązaniu sprawy Kosiarza z Kabat Sobieski pożegnał się z marzeniami powrotu do policji. Rozkręcenie własnej agencji detektywistycznej idzie opornie a młody detektyw wciąż tkwi po uszy w długach.

Wizyta Anety Bulandry i sowite wynagrodzenie za pomoc w prywatnym śledztwie jest kuszące ale od początku wzbudza wątpliwości byłego gliniarza. Bulandra – krupierka kasyna i więzienna celebrytka – w błyskach fleszy opuściła właśnie zakład karny po pełnej odsiadce za zabójstwo szefa. Jak twierdzi – była niewinnie oskarżona i będzie domagać się rewizji procesu.

Sprawa zabójstwa Mariusza Hussakowskiego, właściciela kasyna „Warszawa Royal” odżywa po dwudziestu latach. Sobieski wciągnięty w wir układów biznesu, polityki i światka przestępczego kolejny raz będzie zmuszony wykazać się jasnością umysłu i policyjnym „nosem”.

Drugi tom cyklu to popis stylu Katarzyny Bondy. Fałszywe tropy, retrospekcje dawno zamkniętych spraw i siatka wzajemnych zależności to konstrukcja typowa dla autorki od czasów Saszy Załuskiej.

 

 

O włos – Katarzyna Bonda

Test test

Mój interwał się skraca, ale przecież wszyscy działamy w cyklach. Jakiś etap się kończy, żeby mógł zacząć się następny. Kiedy te dwie płaszczyzny: „przeszłość” i „przyszłość” się zazębiają, mylnie zwiemy ten czas teraźniejszością, podczas gdy on jest okresem transformacji. Zmiany widzi się zawsze, kiedy spoglądasz wstecz, choć ja nauczyłem się dostrzegać je już w trakcie dziania się. To dlatego, że tak często obcuję ze śmiercią. Kiedy duch opuszcza ciało, ono nie od razu staje się zimne i sztywne jak pokrywa lalki. Ten moment trwa bardzo krótko i łatwo go przeoczyć, szczególnie jeśli nie jest się z ofiarą cały czas. Czy to zwierzę, czy człowiek – by spokojnie umrzeć, potrzebuje bliskości i ja im ją zapewniam. Jestem, to wystarczy. Tulę, trzymam ręce na gardle, stabilizuję drgawki. Jestem tą siłą, której potrzebują, by bezpiecznie odejść. Bezpiecznie nie oznacza bezboleśnie. Skoro cierpienie towarzyszy narodzinom, dlaczego nie miałoby towarzyszyć śmierci? To równie ważny etap życia.

Jakub Sobieski, były gliniarz, usunięty z szeregów za obyczajowy skandal z postrzeleniem kolegi w tle. Oficjalnie zameldowany u rodziców, faktycznie pomieszkujący nielegalnie w przyczepie campingowej byłego teścia. Znajomość z ambitną aspirantką Adą Kowalczyk przeradza się we wspólną zawodową obsesję odnalezienia kosiarza z Kabat.

O Kosiarzu świat dowiedział się po makabrycznym odkryciu dwóch zbezczeszczonych ciał w Lesie Kabackim. Siostry Sapiega to nie jedyne ofiary Kosiarza, który najwyraźniej gustuje w modelkach po godzinach zajmujących się najstarszym zawodem świata. Wkrótce po kabackiej makabrze znika Beata Kowalczyk, młodsza siostra Ady. Wszystkie te wydarzenia wiążą się w sprawę mającą początek w zbrodni sprzed 13 lat.

Bonda nie uśmierciła jeszcze swojego najważniejszego bohatera, Huberta Meyera, ale na rynek wprowadza kolejnego obiecującego lidera. Sobieski podobnie jak cały cykl jest na początku swojej drogi. Początkujący prywatny detektyw zagłębia się w szlam warszawskiego półświatka mafiozów i sutenerów, już w pierwszej sprawie stając na granicy prawa.

 

 

The Stranger

Sfatygowany życiem Henry Teague spotyka Marka Frame. Dla milczącego introwertyka bez pracy i celu w życiu nowy znajomy staje się przyrodnią duszą i ratunkiem. Dwóch nieznajomych przybliża wspólna robota dla szemranych gości. Komfortowo czujący się Henry zdobywa się na coraz bardziej szczere opowieści o wydarzeniach, które rzuciły go na bezdroża zachodniej Australii.

Do bólu oszczędny w środkach „The Stranger” opowiada historię zdumiewającą, ale prawdziwą.

7 grudnia 2003 roku w Queensland dochodzi do zaginięcia 13-letniego Daniela Morcombe. Szeroko zakrojona akcja poszukiwania sprawcy i odnalezienia szczątków chłopca uznanego za zmarłego doprowadziły do momentu, w którym policja posunęła się do stworzenia gangu, w którym podejrzany o zabójstwo Brett Cowan miał poczuć się bezpiecznie i pochwalić swoimi zbrodniami.

Twarz grającego rolę Henry’ego Seana Harrisa na długo pozostaje w pamięci. Podobnie jak całe dzieło Australijczyka Thomasa M. Wrighta.

 

Glass Onion

Genialny, choć momentami jakby nieco gamoniowaty detektyw Benoit Blanc ponownie wkracza do akcji.

Scenarzyści „Na noże” zmieniają wystrój z ponurego staroangielskiego dworu na pełną słońca grecką wyspę, a grupa podejrzanych „dziesięciu świnek” tym razem stanowi paczka lekko przejrzałych celebrytów. Przyjaciół z benefitami, bo każdy z zaproszonych na wyspę gości ma swój interesik wiążący go z genialnym biznesmenem Milesem (Edward Norton).

Benoit Blanc jest nieproszonym gościem na dworze ekscentrycznego gościa, w którym nie trudno odnaleźć cech współczesnych magików Doliny Krzemowej pokroju Bezosa czy Muska. W gęstniejącej atmosferze wzajemnych pretensji dojdzie do zbrodni, która uruchomi lawinę zdarzeń.

Pod szklaną, cebulastą kopułą (tytułowa „Glass Onion”) Benoit Blanc odkryje przed widzem kolejne warstwy intrygi.

Rian Johnson („Ostatni Jedi”, „Breaking Bad”) raczy widza grubo ciosaną historią i postaciami niebezpiecznie balansującymi na granicy pastiszu. Największą wartością „Szklanej Cebuli” i jej ratunkiem od banału pozostaje Daniel Craig – w pół kroku między Herculesem Poirotem a nadinspektorem Clouseau 🙂

 

 

Dziewczyna z Watykanu

Sprawa zaginięcia tytułowej dziewczyny z Watykanu rozdmuchana do netflixsowych rozmiarów XXL.

Piętnastoletnia Emanuela Orlandi, uczennica rzymskiego liceum muzycznego znika w niewyjaśnionych okolicznościach 22 czerwca 1983 roku. Formalnie jest obywatelką Watykanu, jedną z ośmiuset osób, które zamieszkują niecałe pół kilometra kwadratowego wokół Placu Świętego Piotra.

Ciągnąca się latami sprawa obrasta wciąż nowymi wątkami i tezami – od prostej sprawy kryminalnej do sensacyjnego spisku z zamachowcem Jana Pawła II w tle. Najbrudniejszy i najbardziej przekonujący okazuje się jednak ten, którego początkiem jest obyczajowy skandal z udziałem watykańskiego urzędnika w sutannie i porwania dziewczyny, która stała się przedmiotem negocjacji watykańskich urzędników z rzymską mafią. Jeśli wierzyć dowodom znalezionym w tej sprawie, Państwo Piotrowe to zbrodniczy syndykat, który nie stroni od radykalnych rozwiązań gdy zagrożona jest jego reputacja.

Poruszająca historia Emanueli i jej udręczonej rodziny byłaby wystarczającym materiałem na 2 godzinny film. W netflixowym wydaniu „Vatican Girl” jest ciągnącym się tasiemcem z powtarzającymi się w kółko tykającymi zegarami i najazdem kamery na ścienny kalendarz. Całość przybiera formę homeopatyczną, w której kilka istotnych informacji trzeba wyłowić z czterogodzinnej, irytującej zabawy w chowanego.

 

 

Zimna sprawa – Katarzyna Bonda

Zimna sprawa to termin określający policyjne śledztwo, które od lat pozostaje nierozwiązane. Za takie uznawano tajemnicze zaginięcie rodziny Garbarczyków. Do czasu kiedy w podziemiach ich opuszczonej willi na poznańskim Sołaczu policja odkrywa zwłoki kilu osób. Szybko okazuje się, że nie są to zmumifikowane ciała zaginionych przed laty, ale świeże trupy. Pochowane w rytualnej manierze sugerują, że sprawca dokonał czegoś w rodzaju rytuału.

Wśród ciał brakuje samego Gustawa Garbarczyka i jednej z jego córek. Do pomocy lokalnej jednostce przychodzą członkowie dopiero co powołanej do życia jednostki behawioralnego wsparcia dochodzeń. Ich szef i największa gwiazda Hubert Meyer ucieka w pracę aby zapomnieć o własnych demonach.

Sprawy skomplikują się gdy do mieszkającej w Niemczech siostry Gustawa trafia makabryczna przesyłka a Meyer natrafia na kolejne problemy w trakcie wizytacji w klasztorze.

W siódmym już tomie o przygodach psychologa śledczego Katarzyna Bonda tworzy wciągającą intrygę kryminalną, wrzucając swojego bohatera w szaleńczy pościg i piętrzące się problemy.

O ile kręgosłup książkowej intrygi jest bez zarzutu, trudno nie mieć wrażenia, że majacząca w tle osobista tragedia Meyera zmierza donikąd. Ostatnie ceny „Balwierza” i równie enigmatyczne zakończenie „Zimnej sprawy” wciąż nie posuwają do przodu tajemniczych wydarzeń z czwartego tomu „Nikt nie musi wiedzieć”  Podejrzewam, że nie wie tego i sama autorka, która pozostawia sobie furtkę na dopisywanie kolejnych tomów z bliżej nieokreślonym wielkim finałem.