Westworld – season 02

Miasteczko uciech dla zasobnych biznesmenów rozkręciło się na dobre. Po „obiektywnych problemach” z wadliwym oprogramowaniem hostów właściciel lunaparku, firma Delos, zdaje się panować nad swoimi doskonałymi robotami. Antropomorfy zwane „hostami” sprawiają jednak coraz większe problemy, uporczywie sygnalizując posiadanie własnej świadomości, której nie da się wymazać hard resetem. Wśród nich prym wiedzie delikatna Dolores, w zamierzeniach scenariusza parku odgrywająca rolę posłusznej córki farmera.

Smakowicie kończący się sezon pierwszy zasugerował widzom istnienie wielu innych parków pokroju Westworld. Tak się jednak nie stało. Zaprezentowany w „dwójce” Shogun World powiela westernowe scenariusze a twórcy serialu mrugają okiem do widza: „Spróbujcie stworzyć 300 historii w 3 tygodnie”. Słowem w każdym parku jest jakaś Dolores z tym samym scenariuszem.

Drugi sezon toczy się nadal w westernowym stylu, ale futurystycznych atrakcji jest aż nadto. W mnogości czasów i alternatyw nie trudno się zgubić … czy raczej nie sposób się odnaleźć.

Twórcy serialu najwyraźniej świetnie się bawią wymyślaniem futurologii sięgającej absurdu. Westworld 2 to już nie tylko opowieść o buntujących się maszynach – to rozbudowywana w nieskończoność matrioszka, której kolejne „baby w babie” są dodatkowo zapętlone w czasoprzestrzeni. Jedną z kluczowych historii jest życie założyciela imperium Delos – Jamesa Delosa. Wystarczy wspomnieć, że na scenę wkraczają hybrydy ludzi i hostów a linia czasu wydłuża się w nieskończoność – zarówno wstecz jak i daleko do przodu.

Jakby tego było mało Jonathan Nolan i Lisa Joy wykroczyli daleko poza ekran. W jednym z odcinków bohaterowie myszkują w „Kuźni” – rodzaju oldschoolowej biblioteki.

Wśród wielu oprawionych w skórę tomów dociekliwi widzowie doszukali się liczb 52, 42, 13, 100, które – tak, tak 🙂 – okazały się numerem IP skrywającym kolejne zdumiewające historie ze świata Westworld. Nie wiadomo już, czy twórcy serii nie chcą przypadkiem zadrwić z freaków doszukujących się głębi w każdym ujęciu serialu.

Drugi sezon WestWorld jest zarazem fascynujący i męczący. Fascynuje kolejnymi rewelacjami rozsadzającymi czaszkę od możliwych alternatyw życia jako linijek kodu. Męczący, bo twórcy zapętlili się w mnożeniu tychże rewelacji, sprowadzając przyjemność oglądania do ciągłej czujności i rozpaczliwych prób odkodowania kto jest kim i dlaczego.

 

Syn – Philipp Meyer

Epicka saga rodziny McCullough od czasów podboju Dzikiego Zachodu po naftowy boom w połowie XX wieku i czasy współczesne. Pochód przez czas i przestrzeń rozpoczyna się od młodego Eli – chłopca porwanego przez Comanczów. To jednak nie papierowy western, ale soczysta opowieść o trzech pokoleniach rodu nierozerwalnie związanych z Teksasem.

Trójka narratorów i trzy pokolenia – Eli, Pete i Jeanne – dzieli czas i poglądy, łączy jeden wspólny mianownik: ziemia, z której pochodzą. Opowieści bohaterów spina urastający do rangi legendy protoplasta rodu Pułkownik.

Trzy pokolenia i trzy różne rzeczywistości. Życie Eliego naznacza pełen okrucieństwa naturalizm czasów walk z Indianami. W czasach wrażliwego i pokojowo nastawionego Pete’a prym wiedzie brutalna rozprawa z Meksykanami. Jeanne – pierwsza kobieta na czele teksańskiego rodu – skupia się na podboju ekonomicznym, momentami równie brutalnym jak eksterminacja Indian czy Latynosów.

Phillip Meyer stworzył fascynującą powieść. Momentami okrutną i twardą, wywlekającą na światło dzienne patriarchat i rasizm, jaki przez wieki napędzał mieszkańców „Lone Star”. „Syn” koncentruje się na losach ludzi, ale głównym bohaterem pozostaje zawsze ta sama i niezmienna, spieczona słońcem ziemia. Teksas.

 

 

Hostiles

Rok 1892. Kończy się era wojen z Indianami równin Północnego Zachodu. Ostatni „dzicy” wciąż stanowią zagrożenie dla samotnych traperów, ale większość pozostałych przy życiu autochtonów jest pod kontrolą armii.sierż

Kapitan Joseph J. Blocker (Christian Bale) dostaje rozkaz odprowadzania grupki Indian do odległego rezerwatu. Weteran wojenny z ociąganiem i niechęcią podejmuje się ostatniego zadania. Wśród żołnierzy Blockera jest wielu, którzy sprawę załatwiliby prościej – zabijając na miejscu znienawidzonego starego wodza Czejenów i jego rodzinę.

Bezdroża Ameryki nadal pozostają krainą bezprawia. W trakcie podróży oddział Blockera trafia na ślady indiańskiej napaści na osadników. Jedyną ocalałą jest Rosalie Quaid (Rosamund Pike). Kobieta na skraju pomieszania zmysłów dołącza do konwoju. Napadnięci przez wrogi odział Indian członkowie ekspedycji są zmuszeni do współpracy żeby przeżyć.

Surowy i monumentalny „Hostiles” wpisuje się w ducha współczesnego kina amerykańskiego, z jego rewizjonistycznym nastawieniem do historii „Dzikiego Zachodu”. Opowieść o sprawiedliwym żołnierzu walczącym z hordami wrogów jest kolejną filmową próbą odkupienia amerykańskiego sumienia. Nie mniej spiżowa niż główny bohater jest postać „Żółtego Jastrzębia”. Podziwiając godność wielkiego wodza Czejenów trudno nie uśmiechnąć się z myślą o przeczytanych w dzieciństwie powieściach Karola Maya.

Kapitan J.J. Blocker jest weteranem spod Wounded Knee, o czym informuje oskarżony o zbrodnię na indiańskiej rodzinie sierżant Wills (Ben Foster). Już samo zestawienie sądzonego za zbrodnię sierżanta US Army i ciętego ze spiżu kapitana pachnie sztucznością. Biorąc pod uwagę fakt, że masakra Siuksów pod Wounded Knee miała miejsce zaledwie dwa lata przed akcją filmu, duchowa przemiana Blockera zdaje się zjawiskiem fantastycznym. Podobnie jak ciężar bytu, na jaki w trakcie epickiej podróży reżyser skazuje biedną Rosalie.

Piękny i stonowany w warstwie estetycznej, „Hostiles” jest „tylko” nakręconym na czasie i z realistycznym zacięciem westernem. Z niejaką ambiwalencją można patrzeć na samą historię najeżoną absurdami o znikomej logice, ale wciąż podbijającą puls opowieści. A jednak ogląda się go z zapartym tchem trzymając kciuki za powodzenie wyprawy. Podobnie jak podczas lektury przygód Tecumseha.

 

 

 

Westworld

Serial, którego pierwowzorem jest film z 1973 roku a oryginalnym scenariuszem proza Michaela Crichtona. Rzadko kto pamięta starą produkcję z rolą główną charakterystycznego Yula Brynnera*, równie mało jest pewnie czytelników pamiętających książkę Crichtona (no bo kto dziś coś czyta, i to tak starego). Dlatego dla większości telewidzów „Westworld” jest pomysłem świeżym i ożywczym. Słusznie, bo to dobry serial jest. Zasadniczo.

Oglądając „Westwold” przechodzi się trzy kolejne fazy.

Pierwsza to zdziwienie: serial o Dzikim Zachodzie? Buueeee… nuda.

Druga to nagły zachwyt nad konceptem serialu, tuż po odkryciu co kryje się pod otoczką westernowego make-up’u.

Trzecia to faza dojrzałości, w której można rozsmakować się w makiawelicznych komplikacjach fabuły.

Wielowarstwowości scenariusza nie powstydziłby się sam Philip K. Dick. Nic dziwnego, że „Westworld” został okrzyknięty serialem roku.

Dodatkowych smaków nadają ukryte perełki – ot choćby muzyka. „Black Hole Sun” Soundgarden, „Paint it Black” Stonesów i kilka kawałków Radiohead w barowej interpretacji maszyny z pozytywką (!)

Wyjątkowo udane role Anthonego Hopkinsa i Eda Harrisa. Dająca do myślenia kreacja Jerrrey’a Wrighta.

 

• (taki łysy, z gębą Chińczyka, tylko dosyć duży jak na Chińczyka). Zresztą Yul Brynner był Ruskiem i urodził się we Władywostoku jako Julij Borysewicz Briner 🙂

 

 

Valley of Violence

Tajemniczy watażka z walecznym psem u boku wjeżdżają do zadupnego miasteczka na końcu Dzikiego Zachodu.

Jak w każdym westernie, od słowa do czynu barowa pyskówka puchnie do rozmiarów małego lokalnego kataklizmu. Piekło rozpęta się po śmierci psa. Rozjuszony Paul (Ethan Hawke) zrobi lokalnym gentlemanom z dupy legendarną „jesień średniowiecza”.

Leniwie płynący western w klasycznym stylu, osadzony głęboko w stylistyce spaghetti westernów zadziwiająco nie nudzi. To tym większe zaskoczenie, że scenariusz jest przewidywalny jak Dziennik w TVP a sam Ethan Hawke w gruncie rzeczy zupełnie do westernu nie pasuje. Co ciekawe to już drugi western aktora na codzień wygłaszającego swoje Ą i Ę na ulicach intelektualnego Nowego Jorku.

Obok głównego mistrza zagłady w filmie błyszczy John Travolta w roli szeryfa.

 

The Magnificent Seven

Wyprodukowany w 1960 roku western „Siedmiu Wspaniałych” inspirował się wielkim klasykiem Akiro Kurosawy. Z czasem western sam stał się klasykiem kina i prawdziwym wzorcem gatunku. Niedawno został ponownie odkurzony przez Antoine Fuqua („Dzień Próby”). Do scenariusza ręki przyłożył Nic Pizzolatto (serial „Detektyw”).

Mieszkańcy małego miasteczka są nękani przez podłego pana Bogue. Kiedy żądny ziemi Bogue zabija kilku mieszkańców i pali kościół, jedna z poszkodowanych rusza w świat żeby znaleźć obrońców. Robotę podejmuje siedmiu zabijaków, prawdziwa zbieranina „kolorowych” typów. To co dla najemników na początku ma być tylko biznesem, wkrótce staje się czymś znacznie ważniejszym.

Remake westernowego klasyka dosyć wiernie oddaje ducha oryginału. Fuqua pokusił się o nieco kosmopolityczny skład, zastępując klasycznych białych zabijaków międzynarodową mieszanką. W efekcie powstał kontrowersyjny skład, w którym prym wiedzie czarnoskóry Chisolm (Denzel Washington), a towarzyszą mu skośnooki nożownik Billy Rocks, czerwonoskóry Indianin i meksykanin Vasquez. Dla pełnej poprawności zabrakło chyba tylko Araba 😉

Poza unowocześnioną obsadą reżyser nie miał ambicji na eksperymenty, ograniczając się do powielenia pomysłów z 1960 roku. Western pozostał westernem, bez mieszania gatunków jak u Tarantino czy ponuractwa spod znaku dzieł Clinta Eastwooda (nie mylić z Eastwoodem ze spaghetti westernów). Trup ściele się gęsto i nie ma czasu na psychologiczne analizy siedmiu zakapiorów.

Szturm zbirów, świst kul, szast – prast. Niestety prawo i sprawiedliwość znów zwyciężyło. Remake filmu z 1960 roku to wyłącznie czysta, brutalna rozrywka, bo gdzieś po drodze z przesłania starego westernu została parada fajnych cwaniaków.

 

The hateful eight

 Osiem bałwanów
Stało w dalszym ciągu,
Lecz jeden bał się
Mrozu i przeciągów.

Więc włożył kożuch
I okrył się pledem,
Jak go odkryli,
To już było 7 *

 

Na zaśnieżonych bezdrożach Wyoming John „Szubienica” Ruth (Kurt Russell) spotyka Majora Marquisa Warrena (Samuel L.Jackson). Obaj gentlemani parają się zawodem „łowcy głów”. Pierwszy z nich jest sławny z uporu doprowadzania zbiegów żywych, choć i tak zawisną. Major Maquis Warren nie ma tak wybujałych ambicji i swoje zdobycze dostarcza w formie martwej, aczkolwiek lekko zamrożonej na skutek panującej aury.

Warren, Ruth i jego więzień Daisy napotykają na swojej drodze kolejnego osobliwego autostopowicza. Docierają do zajazdu u Minie, gdzie nie ma wprawdzie samej właścicielki, ale gości za to całkiem sporo. Tytułowa ósemka w składzie: dwóch łowców głów, jednego samozwańczego szeryfa, jednego kata miasta Red Rock, prowadzonej na szubienicę Daisy, emerytowanego pułkownika Konfederatów oraz kowboja Joe i tajemniczego Boba rozpoczyna swój dance macabre.

167 minut czystego „tarantinizmu”. The Hateful Eight to klasyczny western i hołd złożony gatunkowi, a jednocześnie dzika hybryda kowbojskiego show okraszona slasherem.

Czego tu nie ma? Najprostsze skojarzenia to oczywiście „Wściekłe Psy”. Dalej idą stąpające po kruchym lodzie rasistowskie dowcipy, podobne do tych z „Django”. Jest kipiąca nienawiść „Bękartów Wojny” i rasowy gore spod znaku „Kill Bill” i „Grindhouse”. Styl Tarantino jest wyczuwalny na mile.

W swoim najnowszym filmie reżyser bez ograniczeń bawi się formą i treścią. Cytuje klasyków, robi dygresje do miliona obejrzanych filmów, powiela własne pomysły. Kto poprzestał na „Pulp Fiction”, taką dawkę specyficznej wirtuozerii Quentina może ciężko odchorować.

Tym bardziej, że u Tarantino nieuchronna rzeź musi być poprzedzona solidną porcją gadania. Dialogi są oczywiście wyborne, co gwarantują Samuel L. Jackson, Kurt Russell czy Tim Roth, ale trwają niemalże pół filmu. Daje to w efekcie ponad godzinę statycznego spektaklu teatralnego. Scenę ogranicza przestrzeń chałupy otoczonej dziką zamiecią, a akcję dynamizują wyłącznie kolejne próby zamknięcia niesfornych drzwi.

„The Hateful Eight” zachwyca wirtuozerią aktorów i świetną reżyserią. Żeby to dojrzeć, trzeba mieć jednak twardy tyłek i mocny żołądek. Tyłek zdolny znieść 167 minut w fotelu a żołądek przy scenach końcowych.

 

Te trzy bałwanki
Długo nie postały,
Bo jeden bałwan
Znał śmieszne kawały.

Z własnych dowcipów
Śmiał się:
Cha! Cha! Cha!
I pękł ze śmiechu,
I zostały 2

A jak została
Tych bałwanów dwójka,
To się zaczęła
Między nimi bójka…

• gdyby Tarantino czujniej śledził twórczość Wandy Chotomskiej, musiałby poczuć się jak plagiator. Przecież to już było! Tyle, że w wersji dziesięciu bałwanków.

 

Bone Tomahawk

 

Wreszcie porządny western! Ba! Nie tylko western ale i pare ukrytych gatunków.

Po bezmyślnym wywołaniu konfliktu z dzikimi miasteczko Bright Hope pada ofiarą zemsty. Na pomoc porwanej mieszkance rusza osobliwa ekipa – podstarzały szeryf, jego przemądrzały i zdziadziały zastępca, lokalny bawidamek i mąż niewiasty. Ten ostatni z nogą bliższą amputacji niż pościgowi za plemieniem Indian.

Kino drogi miesza się tu z traktatem filozoficznym o tym i owym (czyli o wszystkim, o czym rozprawia w siodle zacna drużyna). Kiedy już przywykniemy do tej niekończącej się wędrówki nagle rozpoczyna się akcja trącąca gatunkiem gore. Garry Cooper chyba by się pogubił.

Debiut S. Craiga Zahlera to przede wszystkim doskonale dobrana ekipa. Zgorzkniały Kurt Russell, daleki od swojego zabójczego looku z czasów „Ucieczki z Nowego Jorku” budzi zdumienie od pierwszego wejrzenia (no, chyba że ktoś zobaczył wcześniej najnowsze dzieło Q. Tarantino). Fenomenalnie uzupełniają go Patrick Wilson (wściekły z nienawiści mąż porwanej) i Richard Jenkins (rozgadany i lekko stuknięty zastępca szeryfa). Matthew Fox w roli fircyka Broodera to nieoczekiwana perła obsady.

„Bone Tomahawk” zaskakuje. Zaczyna się klasycznie, sugerując powrót do westernu ze szczyptą naturalizmu. Rozkręca powoli. Kończy z przytupem.

 

 

A million ways to die in the West

Głupkowata komedia o „Dzikim Zachodzie” miała być błyskotliwym pastiszem gatunku. Jest niestety tylko kolejną defekacyjno slapstickową próbą taniego zabawienia publiki.

Albert Stark, hodowca wciąż rozłażących się po okolicy owiec jest typowym nieudacznikiem. Nieprzemyślane wypowiedzi i zerowe umiejętności przetrwania w warunkach bezprawia czynią z niego stuprocentową ofiarę. Tchórzostwo ratuje mu tyłek, ale zabiera ukochaną, która odchodzi do wypacykowanego sprzedawcy pomady do wąsów. Albert próbuje odzyskać narzeczoną. W tym planie pomaga mu Anna – nowa dziewczyna w mieście. Brzmi słabo? No właśnie.

Żałosny scenariusz jest oczywiście przyczynkiem do wyprowadzenia wielu gagów. Całość niezbyt się klei podkreślając, że autorowi nie do końca wiedziało się po co jest ten film. „A Million ways..” ma zresztą swój cel nadrzędny – sposobność wystąpienia Setha MacFarlane w roli głównej.

Seth MacFarlane, twórca sławnego misia Teda oraz równie udanych seriali animowanych („Family Guy” i „American Dad”) zapragnął stanąć przed kamerą osobiście. Jego zgorzkniali i cyniczni bohaterowie to przeważnie milutkie postacie z kontrastującym z własnym wizerunkiem ego (pluszowy miś Ted, pies alkoholik Brian). Alberta Starka trudno jest zaliczyć do tej gromadki. Nazbyt współcześnie wyglądający „kolo” bardziej pasuje do NYC niż do bezdroży Dzikiego Zachodu.  MacFarlane nie jest też przekonujący jako aktor. Dużo ciekawiej wypada Charlize Theron i to dla niej można od biedy film obejrzeć bez trzaśnięcia krzesełkiem w trakcie seansu. Drugim filarem jest Giovanni Ribisi w nieco wyświechtanej roli idioty zakochanego w dziwce.

Oj, słabiutkie to, szkoda czasu.

 

The Homesman

Stereotypy Dzikiego Zachodu to zamaskowani bandyci napadający na pociąg, kowboje krzyczący raźnie y-ha! i saloon-y, w których szulerzy ogrywają naiwnych przy dźwiękach honky tonk. Współczesne kino coraz mocniej wkracza w realia historyczne dalekie od fotogenicznych obrazków ze spaghetti westernów. Opisywany niedawno „The Salvation” był hołdem dla klasycznego kina kowbojskiego. Tommy Lee Jones złapał się za kamerę aby przekazać bliższy oryginałowi obraz, zbieżny z ostatnimi dziełami Estwooda (The Unforgiven) czy braci Coen (True Grit).

„The Homesman” łączy gatunki. Film drogi, western, psychologia. Największym zdumieniem jest tu studium samotnej kobiety – zbyt odstającej od archetypów czasu. I przy okazji tematu zupełnie niezwykłego dla klimatów prerii, mustangów i colta. Feminizm ma tu zresztą więcej twarzy – kobiety eskortowane na Wschód to przekrój społeczny osadników i ich codziennych trosk.

Marry Bee Cuddy (Hilary Swank) ma więcej oleju w głowie i charakteru niż przeciętny mężczyzna połowy XIX wieku. Posiada nieźle prosperujące gospodarstwo, zwierzęta i ziemię. Jedyne czego nie posiada to wdzięk i niska samoocena, dzięki której mogłaby zdobyć upragnionego męża. Kandydaci wolą jednak kobiety proste, choćby mniej zamożne. Takie, które z pokorą wypełnią codzienność prostą posługą mężczyźnie.

Fabułę wypełnia żmudna podróż, której podejmuje się Mary Bee, biorąc na barki obowiązek mężczyzn. Decydując się na eskortę chorych umysłowo kobiet z osady, bohaterka ima się zadania ponad możliwości niewiasty w XIX wieku. Przypadek stawia na jej ścieżce przybłędę Briggsa (Tommy Lee Jones), na pozór będącego kolejnym utrapieniem.

Tommy Lee Jones podjął się realizacji nietuzinkowego filmu. Emocje uwalniają się z bohaterów, nie z akcji. Długa podróż jest okazją sportretowania wagabundy Briggsa i statecznej, podstarzałej panny Cuddy. Reżyser i scenarzysta w jednym długimi, milczącymi ujęciami podkreśla surowość czasów i otoczenia. Zachód to półpustynne spieczone równiny traw, ale też przyprószone śniegiem mroźne noce. Pustka przeraża nie mniej niż nagłe pojawienie się sylwetki jeźdźca na horyzoncie. Znój wyprawy podreśla także oprawa muzyczna filmu – ciężkie, zgrzytające dźwięki bliższe kakofonii niż muzyce.

Główna obsada aktorska – Tommy Lee Jones i Hilary Swank nie mogła zawieść. Obydwoje grają perfekcyjnie, wypełniając po brzegi kadr swoimi postaciami. Cała reszta to fantastycznie ujęta natura kraju, którego dawno już nie ma. Dzikiego Zachodu w swojej prawdziwej, szorstkiej oprawie. Warte zobaczenia.