Pavarotti

Tej twarzy nie sposób nie znać, nawet jeśli z arii zna się tylko zakurzone grzmoty Moniuszki.

Luciano Pavarotti – niezrównany głos znany z „wysokiego C” rzadko dostępnego tenorom, gigant sceny, niezrównany showman.

W filmie Rona Howarda dostrzec można przede wszystkim wyjątkową charyzmę i wielką radość życia. Tej ostatniej mogą zazdrościć mu najwięksi tego świata.

Choć z założenia hagiograficzna – żeby nie rzec filmowana z kolan biografia Rona Howarda wciąga z uwagi na samego Pavarottiego. Niezmiennie i niezależnie od formy w jakiej ukazuje się publiczności, Maestro zaraża optymizmem a kamera go kocha.

Reklamy

 

Ptaszyna – Dezso Kosztolanyi

Koniec dziewiętnastego wieku, prowincjonalne miasteczko Sarszeg. Państwo Vajkay wiodą uporządkowane życie małomiasteczkowej klasy średniej. On, emerytowany urzędnik wciąż kartkuje dwa albumy genealogiczne. Ona dba o dom, czasem szydełkuje. Ich atencja skupia się na jedynej córce. Ptaszyna jest skarbem. Krząta się po domu, gotuje i dba o rodziców. Ptaszyną nazwano ją w młodości gdy pięknie śpiewała. Teraz jest starą panną – brzydką, uwiędłą i nieciekawą.

Podróż do wujostwa ma być dla Ptaszyny chwilą oderwania od smutków codzienności. Ledwie tygodniowa pustka w domu rodzicom zdaje się być wiecznością. Dzieje się jednak coś, co zaburza rodzicielski mir. Pod nieobecność ukrywanej za domowymi firanami starej panny Akacjusz i Antonina wracają do dawno zapomnianego życia pełnego rozrywek i dawno zapomnianych znajomych.

Obyczajowa powieść węgierskiego pisarza pod opisem prowincji C.K. Imperium przemyca uniwersalną satyrę na ludzkie ułomności. Gorzkie relacje w pozornie wzorowej rodzinie ukazane są subtelnie i z humorem.

 

Zarządca do spraw śmierci – Johannes Sachslehner

„Archetypiczny nazistowski oprawca i korsarz” – takim mianem określił go Arno J. Mayer, a biograf Hitlera, Joachim C. Fest, mówił o nim „z zawodu morderca”.

Odilo Lotario Globocnik. Urodzony w Trieście uznał się za Austriaka, choć w jego żyłach płynęła krew słoweńsko – węgierska a w szkole posługiwał się językiem włoskim. Wstępując do austriackiego NSDAP i później do SS szybko piął się po szczeblach nazistowskiej kariery.  Jako Gaulaiter Wiednia wsławił się zaciekłym zwalczaniem żydowstwa. Odwołany za finansowe machlojki w 1939 roku Globocnik trafił do Polski.

Heinrich Himmler także rusza na Wschód. Już 17 lipca, po obiedzie z Rosenbergiem, Lammersem i Bräutigamem w „pociągu specjalnym Heinrich”, mianował Globocnika „pełnomocnikiem reichsführera SS do spraw utworzenia baz policji i SS na nowym obszarze wschodnim”.

Bezwzględnością w Lublinie zaimponował Himmlerowi. Po konferencji w Wannsee Otto Globocnik miał pełne ręce roboty.

Akceptując propozycje przedstawione mu przez Krügera i Globocnika, Himmler podejmuje niewątpliwie przełomową decyzję w „kwestii żydowskiej”. Pozostaje pytanie, czy reichsführer SS reasekurował się wcześniej u Hitlera i czy przedstawił mu plany ludobójstwa, czy też może zdecydował sam? Historyk Bogdan Musiał jest zdeklarowanym orędownikiem tezy, że Hitler po referacie Himmlera osobiście rozkazał eksterminację całej ludności żydowskiej w Generalnym Gubernatorstwie.

Mianowany dowodzącym akcją „(Einsatz) Reinhardt” Grupperfurher Globocnik zaczyna zakrojoną na wysoką skalę eksterminację Żydów.  Jego sztab będzie liczyć 453 oficerów i podoficerów SS – 453 osoby, które zorganizują mord prawie dwóch milionów ludzi.

 

Miłość to zabawa

Wczesne lata osiemdziesiąte. Plac Pigalle jest siedliskiem rozpusty przez wielkie R. Dwóch gliniarzy dostaje zadanie specjalne – pod przykrywką mają rozpracować nielegalny pornobiznes od środka. Frank i Serge przejmują podupadły klub ze striptizem. Jako nuworysze w różowym biznesie coraz bardziej wciągają się w niecodzienne obowiązki. Wśród nich jest produkcja krótkich metraży dla dorosłych.

Reklamowany jako komedia „Miłość to zabawa” z pewnością nie dorówna heheszkom „Żandarma z St. Tropez”, bo też żadna z niego komedia. Dzieło Cederica Angera trudno zaszufladkować, choć z pewnością ma w sobie europejską wrażliwość.

Francuska produkcja ma swój rytm i wdzięk, ale w trakcie seansu nie sposób odgonić porównań do świetnego „Boogie Nights”. Amerykański film z 1997 roku pulsował szaleństwem kwitnącego pornobiznesu karmiąc widza opowieścią o legendarnym Dirku Digglerze. Francuski „L’Amour est une Fete” rozmywa się pomiędzy szerokim kadrem europejskiej rewolucji seksualnej i opowieścią o gliniarzach marzących o nowym życiu.

 

 

Summer 1993

Sześcioletnia Frida po stracie rodziców musi nauczyć się żyć od nowa. Z nową rodziną wyjeżdża na wieś.  Dla  dziewczynki  wszystko jest tu nowe i obce. Nie tylko kury i bezdroża. Także ludzie, którzy mają zastąpić jej dotychczasową rodzinę.

Pod otoczką obyczajowej opowieści o wiejskim życiu „Lato 1993” niesie gęstą emocjonalnie historię dziecka o roztrzaskanej psychice.

 

Biała gorączka – James Ellroy

Zabiję ich, kurwa, i to za darmo”. Zadzwonił Mickey Cohen. Jack powiedział, że mam wobec Firmy dług – kilka przysług i zostanie wyrównany. Jak się do mnie odezwie, dostanę zapłatę – czysty interes. Byłem załatwiony. Jack dzwonił: 2 czerwca 1953: stuknąłem producenta prochów w Vegas. 26 marca 1955: zabiłem dwóch czarnuchów, którzy zgwałcili żonę jednego z mafiosów. Wrzesień 1957, pogłoski: Jack D. ciężko chory na serce. Zadzwoniłem do niego. Jack D. powiedział: „Wpadnij do mnie”

Czwarta powieść z ellroy’owskiego cyklu „L.A. Quartet”. „White Jazz” z 1992 roku wieńczy dzieło w mistrzowskim stylu. Gęsta atmosfera policyjnego bezprawia lat pięćdziesiątych sięga zenitu. Proza Ellroya nie była jeszcze tak oszczędna w słowach. I tak brutalna.

David D. Klein, dowódca wydziału ds. przestępstw obyczajowych i hazardu Wydziału Policji Los Angeles. Ma za sobą karierę łamistrajka, bojówkarza i bezwzględnego egzekutora od brudnej roboty. Wykształcony prawnik jest przy okazji posiadaczem slumsów, w których czynsz ściąga nie zawsze tylko przy użyciu słowa. Dave nie stroni od zleceń mafii. Jest cenionym cynglem – bez emocji i współczucia wykonuje zlecenia każdego, kto dobrze zapłaci.

Zabójstwa, pobicia, przekupstwa, zapłaty, łapówki, szantaże. Wymuszenia czynszu, tortury, fucha łamistrajka. Kłamstwa, zastraszanie, złamane śluby, nie dotrzymane przysięgi, nie dopełnione obowiązki. Złodziejstwo, dwulicowość, chciwość, kłamstwa, zabójstwa, pobicia, przekupstwa, zapłaty, Meg…

Dave Klein nazywany „Egzekutorem” a czasem po prostu „Szkopem” nie ma złudzeń co do własnej osoby. Wplątany w środek rozpędzającej się spirali bezprawia i krzyżujących brudnych interesów zaczyna pękać. Krążące wokół rekiny. Dudley Smith, Edmund Exley, Meyer „Mickey” Cohen, Howard Huges. Plus prokuratorzy ostrzący sobie zęby na wysokie stołki i lokalni politycy zbijający fortunę udawaną troskę o obywateli. Nie ma odwrotu. Nie ma szansy na ratunek.

„White Jazz” czyta się na jednym wdechu. Proza Ellroya zmusza czytelnika do szaleńczej pogoni za uciekającymi wątkami i chaosem szczątkowych informacji. A przy tym szalenie sugestywna i przenosząca w lata 50-te niczym wehikuł czasu.

Oczy przywykły do ciemności – dostrzegłem butelkę burbona i kieliszek. Klapnąłem na krzesło, patrzyłem i słuchałem. Solówka na saksofonie – pohukiwanie / pobekiwanie / zawodzenie – nalałem sobie burbona, łyknąłem. Mocne – pomyślałem o Meg – pijący rodzice skutecznie zniechęcili nas do alkoholu. Błysk zapałki: pod sceną Tommy Kafesjian. Trzy głębsze, jeden po drugim – mój oddech dostosował się do muzyki.

 

 

 

 

W cieniu prawa – Remigiusz Mróz

Baron Henrik von Reigner twardą ręką rządzi swoim dziedzictwem. Hierarchia i tradycja wyznaczają codzienność w starej austriackiej rezydencji Raisental.

Do czasu. Ciszę poranka zaburza mrożące krew w żyłach odkrycie.

Panicz Julius został bestialsko zamordowany w swoim pokoju. Podejrzenie pada na jedynego obcego wśród służby. Pucybut Erik Landecki wypracował ledwie jeden dzień zanim policmajstrzy z nieodległego Zagobina zabrali go do lokalnego więzienia. Dla pogardzanego „Polaczka” droga stąd prowadzi tylko w jednym kierunku – na szubienicę.

Remigusz Mróz od nowa definiuje pojęcie retro-kryminału cofając się do początku XX wieku. W wydaniu Mroza kryminał noir osadza się w dusznej atmosferze arystokratycznego rodu galicyjskiego, gdzieś na obrzeżach cywilizacji. Podczas gdy w światowym Raisentalu parkuje jeden z pierwszych automobili, w sąsiedzkim Zagobinie wciąż panuje przysłowiowa galicyjska bieda.

Fajny klimat powieści zręcznie przykrywa niedoskonałości fabuły a zakończenie zadowoli każdego miłośnika kryminału.