Senna

Ayrton Senna, trzykrotny Mistrz Świata wyścigów F1. Podobnie jak każde z nazwisk „klubu 27” na zawsze zapisał się w historii świata dzięki niebanalnej karierze zakończonej przedwczesną, dramatyczną śmiercią.

Asif Kapadia nie bez przyczyny wybrał Sennę na bohatera swojego dokumentu. Dla przypomnienia – to kolejny obok „Amy” i „Diego” film w całości poświęcony jednej, legendarnej osobie.

Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych w sportach motorowych należy do Formuły 1. Wszystko za sprawą budzącego duże emocje pojedynku gigantów. Młody brazylijski kierowca, który z dumą epatuje swoją religijnością odbiera kolejne laury jednemu z najbardziej utalentowanych kierowców F1. Pojedynek Senna – Prost to pasmo wydzieranych sobie tytułów mistrza, pyskówek na konferencjach prasowych i mrożących krew w żyłach przepychanek w bolidach pędzących w zawrotnych prędkościach. Wyścig o miano najlepszego kierowcy wszechczasów kończy się niespodziewanie na niezbyt wymagającym, długim zakręcie „Tamburello” toru Imola kiedy z nieznanych przyczyn bolid Ayrtona z impetem uderza w betonową ścianę.

Asif Kapadia sugestywnie portretuje niesamowitego sportowca i nietuzinkowego człowieka.

 

Pan T

„Komunizm jest przeciw zębom. W Polsce nie wytwarza się normalnych szczoteczek, tylko takie, które ranią dziąsła.” peroruje pan T. przechadzając się wśród bazarowych handlarzy. To mała próbka stylu, w jakim prowadzony jest cały film.

Gustownie sfilmowany „Pan T” to opowieść o literacie odstawionym na boczny tor. Pan T nie knuje przeciw systemowi, on ten system całym sobą kontestuje. W każdym geście bohatera – od spoglądania na robotnicze gumofilce za oknem po łyk zupy w SPATIFie – wyraża się miałkość, która nastała w powojennej Polsce. Dukający z kartki Bierut, kremujący rąsie ubek i pani literatka, od której zaczyna się legenda zburzenia pałacu. Każda z pojawiających się na ekranie postaci podkreśla absurd czasów i miejsca. Stojący do nich w kontrze pan T tym bardziej wydaje się kosmitą – ze swoim zblazowanym wyrazem twarzy i w „zachodnich” okularach słonecznych.

„A, widzę nowy szaliczek. Pewnie z Paryża?” zagaja nie bez zawiści romansujący z systemem kolega literat.

„Nie, to z Kriegsmarine” brzmi szybka riposta głównego bohatera.

Film Krzyształowicza miesza gatunki w sposób nieoczywisty. Sceny komediowe jak ta z palącym „zielsko” Bierutem przeplatają się z nostalgicznymi zdjęciami odbudowywanej Warszawy i pełnej absurdu wizji terrorystów w plastikowych maskach. Wciąż powracające „Lalki dla dorosłych” nie ułatwiają odbioru, cisnąc beret widza w daremnym ustaleniu „co autor miał na myśli”.

Gdyby „Pan T” był łatwiejszy w odbiorze, z pewnością stałby się kolejnym filmem, którego teksty cytuje się przez lata.

 

Tamte dni, tamte noce

Malownicza i sielska włoska prowincja na północy Włoch. Ciche stare miasteczka wykute z marmurów, podkreślające lejący się żar z nieba cykady. Lata osiemdziesiąte, jakby celowo wybrane za czasy, gdy ciszy nie przerywają dzwonki nadchodzących wiadomości sms.

Profesor Perlman z rodziną spędza tu każde lato. Do pomocy w studiach na kulturą antyczną profesor zaprasza każdego roku jednego z asystentów. Tym razem jest to amerykański do bólu Oliver. Niechętny mu z początku nastoletni syn profesora Elio zaprzyjaźnia się z przybyszem. Fascynacja studentem szybko zmienia się w uczucia, jakich dotąd młody Perlman nie znał.

Opowieść o uczuciach niewyrażalnych słowami i rodzącym się pożądaniu. Otoczona wszędobylskimi książkami i akademickimi dysputami szlachetniejąca z każdym malowniczym kadrem. I pełna ukrytego skrzętnie sentymentu – do spokojnych czasów, bajkowej włoskiej prowincji i ciszy przepełniającej otoczenie.

 

 

Mary Queen of Scots

Maria, królowa Szkocji. Młoda, ledwie co opierzona. Ruda rudością płomienną. Surowe krajobrazy, zimne plenery. Jaskinie. Brodaci mężczyźni. Brudni i ubrani na czarno.

Elżbieta I, królowa Anglii. Znana z dziwacznych strojów i odstręczającej urody. Dziwaczka otoczona klakierami i spiskowcami. Systemowo ukrywająca swoją kobiecość czy wręcz próbując pozbyć się cielesności pod warstwą kuriozalnego makijażu.

Panie na przemian to się kochają miłością pokrewieństwa, to nienawidzą w paranoicznych podejrzeniach o tronowe walki. Prócz samego pokrewieństwa zdumiewająco łączy je wiele cech.

W walce o utrzymanie się na tronie w patriarchalnym świecie muszą wykazać się nie lada charakterem.

Opowieść o Marii, królowej Szkotów skradła królowa Anglii. Margot Robbie bezczelnie kradnie show.

Do ogarnięcia o co w tym wszystkim chodzi, przydałaby się szybka powtórka z historii Anglii.

 

Glass

Trzech nieogarów siedzi w zakładzie dla mentalnie oddalonych. Każdy z ananasów z przypadłością nietuzinkową. Jeden słyszy głosy i jest niezniszczalny, drugi jest bardzo zniszczalny, za to genialny. Trzeci wydaje głosy różnorakie, wykazując się schizofenią bipolarną do potęgi szóstej.
Słowem zakończenie z przytupem dla komiksowych super-duper-anty-bohaterów z filmów „Niezniszczalny” i „Split”.

Dla tych, którzy nie gubią się w seqelach i prequelach oraz cross-promocjach komiksowych herosów na ekranie „Glass” będzie kawałem niezłego ubawu. Dla reszty – męką dygresyjek do filmów, których nie widzieli o bohaterach, których nie znali.

Kuriozalny jak zawsze Samuel L. Jackson, w – jak zawsze – biskupim fiolecie irytuje tradycyjnie. Bruce Willis („jupiajej madafaka”) jak zawsze jest twardzielem. Cały show robl James McAvoy – prawdziwy cymesik w graniu kolesi bez piątej klepki.

 

The King

Młody książę Hal nie kryje nienawiści do ojca. Dni spędza w karczmie u boku starego zabijaki Fallstafa. Przychodzi jednak ten dzień, w którym stary król umiera. Hal staje się Henrykiem V, królem który zapisze się w księgach wielkim zwycięstwem pod Azincourt.

Zrealizowany na kanwie szekspirowskich kronik „Król” odziera średniowiecze z filmowych didaskaliów. Brud, błoto i czysty realizm pozostają w modnej konwencji maksymalnego zbliżenia do autentyzmu epoki. Kontrapunktem jest co ciekawe sam król, przywodzący na myśl na wskroś współczesnego „Wertera”. Rozdartego pomiędzy pogardą dla instytucji króla i obowiązkiem przyjęcia dziedzictwa korony. Nawet czysto wizualnie Henryk V pomimo oddanych z pietyzmem XV-wiecznych pancerzy przywodzi na myśl gwiazdę rocka.

Henryk V Lancaster był człowiekiem nietuzinkowym. Odebrał staranne wykształcenie, mówił kilkoma językami i grał na harfie. W bitwie pod Shrewsbury wsławił się męstwem, płacąc za to poważną raną twarzy (tu brawa dla scenarzystów za charakteryzację filmowego Króla i oddaną z pietyzmem szramę). Tu podobieństwa się kończą. Protoplasta filmowego „Kinga” parł do władzy, doprowadzając niemalże do wojny domowej. Niewiele wspólnego z historią ma też spektakularny pojedynek młodego Hala z młodym Glendowerem.

Nie bacząc na historyczne niuanse i naginanie wizerunku króla do roli średniowiecznego gwiazdora, ‚The King” to kawał dobrego kina. Hail to the King!

 

Ołówek (2019)

Syberyjska osada na głębokiej północy. Zapomniana osada walących się domów, której istnienie legitymują dwa punkty na mapie – fabryka ołówków i zakład karny. Wokół odstręczająca pustka i błoto dopełniają obrazu społecznego rozkładu tego miejsca.
Do zakładu karnego trafia Siergiej, petersburski artysta malarz, którego dorobek najwyraźniej komuś się nie spodobał. Wraz z nim na koniec rosyjskiego świata dobrowolnie trafia żona, Antonina.

Antonina Zołotariow zatrudnia się w szkole jako nauczyciel rysunku. Lokalne środowisko z trudem akceptuje obcego, nie próbując wtajemniczyć przyjezdnej we własne problemy. Największym z nich – prócz niezbywalnej biedy, szarugi i bezgłębnej beznadziei są bracia Ponomariow. Starszy terroryzuje okolicę już samą plotką, że wkrótce wyjdzie na wolność. Młodszy jest nietykalny grasując wśród uczniów i zastraszając nauczycieli. Obaj wywołują dreszcze niewypowiedzianą groźbą i podskórną agresją.

Zołotariowa spróbuje odzyskać duszę chłopaka, którego nazwisko napiętnowało zanim zdołał się ukształtować.

Smutny, momentami przygniatający bezkresem rosyjskiej szarości film.