Dubaj – Jacek Pałkiewicz

Pan Pałkiewicz to uznana firma. Odkrywca źródeł Amazonki. Dziesiątki książek, liczne nagrody, kwiaty na dzień kobiet i wizyty w zakładach pracy. Słowem – człowiek legenda.

Pan Pałkiewicz niczym Tomek z książek o Tomku pana Szklarskiego bywał wszędzie i wszystko widział. A jak już wszystko zobaczył po dwa albo – ba! nawet trzy razy – to pojechał wreszcie na wczasy z żoną. Do Dubaju. Wzdrygał się przy tym i krzywił, bo przecież Dubaj to żadne tam aj-waj, tylko światowa stolica blichtru i kiczu opływającego złotem.

To nie jest miejsce dla starych podróżników. Że tak powiem.

Nie byłby jednak pan Jacek Tomkiem gdyby na tych wczasach dedykowanych żonie nie napisał sto sześćdziesiątej piątej książki. Z uwagi na obciach jakim jest dla pana Jacka podróż wypasionym samolotem rejsowym do Mordoru Komerchy, misją podróżnika mianuje odważne stanięcie w prawdzie i czujne, krytyczne oko na Eldorado XXI wieku.

Czuj czuj, czuwaj! Że tak powiem.

W Dubaju przeżywa Pan Jacek liczne przygody turysty. Żona, która nie cierpi zakupów przeważnie znika w centrach szopingu. A wtedy Pan Jacek, hyc! i już jest na wyprawie. Zajrzy na stare miasto, na nowe miasto, niczym rasowy podglądacz podejrzy arabskie kobiety kupujące bieliznę intymną. Bywa w restauracjach -ale, ale – nie smakuje mu. Przecież zjadł już wcześniej wszytko.

Ze stricte turystycznego pobytu opływającego w luksusy pięciogwiazdkowych hoteli i przejazdów limuzynami pan Jacek struga opowieść z gatunku kontemplacyjno – filozoficznego. Pamiętny dawnych syfów czar, pan Jacek zauważa jak zmienił się świat (sic!).

Na koniec, jak na prawdziwego komandosa przystało – nie zawaha się stanąć okoniem systemowi. Ryzykując zakaz wjazdu w przyszłości, w ostatnim mikrym rozdziale wspomina Pan Jacek o jawnych niesprawiedliwościach i okropieństwach krainy szejków.

Z panem Jackiem można zgodzić się w jednym – Dubaj to nie dorzecze Amazonki. Pełne kontrastów i zdumiewające w bezczelnym przepychu miejsce trudno uznać za wyzwanie godne wypraw Tony’ego Halika. Mimo to relacja z arabskiego emiratu byłaby ciekawym doświadczeniem, gdyby nie jedna, męcząca maniera autora. Samouwielbienie level master.

Pan Jacek na każdym kroku spotyka wiernych fanów. Rozpoznawalność na poziomie JP2. Wszechobecne pokłony, powszechne uwielbienie. Po kilku rozdziałach staje się jasne o czym jest ta książka. Dubaj to tło. Rzecz jest o panu Jacku we własnej osobie.

 

Zakładnik ISIS – Puk Damsgard

Młody duński fotograf rusza na przygodę życia. Niedoświadczony zawodowo, pobieżnie przeszkolony w osobistego „survivalu” 24-latek wypuszcza się do Syrii z ambitnym zamiarem fotografowania chropowatej wojennej rzeczywistości. Zanim się spostrzeże, stanie się zakładnikiem terrorystów z organizacji, która wkrótce przepoczwarzy się w jedną najgorszych plag współczesnego Bliskiego Wschodu – zostanie zakładnikiem ISIS.

Puk Damsgard opisuje losy fotoreportera w osławionym dziś więzieniu w Rakka. Złowrogie więzienie stało się dla Duńczyka miejscem tortur fizycznych i psychicznych przez trzynaście długich miesięcy. Wraz z nim terroryści przetrzymywali ponad dwudziestu obywateli obcych państw. Część z nich zostało straconych w bestialski sposób, stając się pożywką dla terrorystycznej propagandy. Rakka to miejsce, w którym Daniel Rye spotkał (nie)sławnego Jihadi Johna – islamistę z brytyjskim paszportem, który własnoręcznie zamordował amerykańskiego dziennikarza Jamesa Foleya.

„Zakładnik ISIS” to nie tylko opis losów porwanego fotoreportera, ale i historia jego rodziny walczącej o zgromadzenie okupu, który dawał cień nadziei na ocalenie zakładnika.

 

Krótka historia Islamu – Karen Armstrong

Islam w języku arabskim oznacza „poddanie się woli Boga”. U zarania najmłodszej z wielkich religii na świecie są wierzenia zbieżne z chrześcijaństwem i judaizmem. Takie jak choćby wiara, że wersety Koranu zostały podyktowane Mahometowi przez Archanioła Gabriela.

Karen Armstrong dowodzi w „krótkiej historii islamu”, że agresywna postawa współczesnych ekstremistów ma niewiele wspólnego ze słowem głoszonym przez Mahometa a konflikt między religiami jest tworem sztucznym, wytworzonym dla celów politycznych i dziejowej bezsilności bardziej niżli z różnic światopoglądowych leżących u podstaw trzech największych religii.

Historia islamu wcale nie jest taka krótka. Z mroków wieków średnich wyłania się obraz nowej wiary dynamicznie kształtującej się w wielu płaszczyznach i wcale nie tak jednolitej jakby wynikało z powszechnego mniemania. Od Mekki i Medyny poprzez imperia Seldżuków, Osmanów, wschodnie twierdze Assasinów i podboje Indii przez zislamizowane plemiona mongolskie historia islamu pisana jest przez wojny i walkę o dominację.

W swoim wywodzie na temat islamu Karen Armstrong porusza wątki najbardziej chyba nurtujące świat Zachodu – genezę arabskiego ekstremizmu i zaciekłej nienawiści rozlewającej się na wszystkie kontynenty wraz z trucizną współczesnego terroryzmu.

Jak to możliwe, że królestwo islamu popada w coraz większą zależność od świeckiego, bezbożnego Zachodu? Pytanie to stało się punktem wyjścia dla rosnącej liczby muzułmanów, którzy mieli podejmować rozpaczliwe, a czasami beznadziejne próby ponownego skierowania historii islamu na właściwe tory. Zamachowiec samobójca – zjawisko niemal pozbawione precedensu we wcześniejszej historii islamu – świadczy o tym, że niektórzy muzułmanie zwątpili w możliwość wyjścia z obecnej sytuacji. 

Niełatwa książka najeżona niuansami wierzeń, egzotycznymi nazwiskami, które dla Europejczyka są trudne do rozróżnienia i geografią rozciągającą się przez czternaście wieków wymaga dużego skupienia.

 

Homeland – Season 5

Piąty sezon Homeland nadal eksploatuje swoje trzy asy w talii. Carie Mathison, Saul Berenson i Peter Quinn szczęśliwie nie przykrywają swoimi perypetiami całej fabuły.

Akcja piątki toczy się głównie w Berlinie i okolicach. Współczesne Niemcy to doskonałe tło dla fabuły opierającej się na największej współczesnej traumie – terroryzmie dokonywanym rękoma imigrantów. Twórcy postanowili nadać historii dodatkowych znaczeń, równolegle prowadząc drugi wątek szpiegowski.

Na pierwszoplanową postać sezonu wysuwa się Allison Carr – ambitna szefowa berlińskiej placówki CIA. Do serialu dołączył niemiecki aktor Sebastian Koch w roli Otto Duringa, bogatego niemieckiego filantropa.

Twórcy serialu zdają sobie sprawę jak trudne jest utrzymanie wysokiej oglądalności w kolejnych, coraz wyższych numerach sezonów. Wypad w stronę Europy to niezły pomysł. Dzięki umieszczeniu akcji w centrum szpiegowskiego świata i idei zagrożenia terrorystycznym atakiem w najważniejszej politycznie stolicy Unii Europejskiej serial nabrał świeżości.

Dwanaście odcinków sezonu po niemrawym początku rozpędza się i trzyma napięcie. Motywacja bohaterów zdaje się momentami niezbyt przekonująca, chociaż może to być wynik pomysłu na cały sezon. Kulminacja wzajemnych podejrzeń i gra nerwów ukazuje głównych bohaterów na krawędzi wytrzymałości psychicznej.

Z dobrej strony pokazują się Mark Ivanir (jako rosyjski agent) i wspomniana Miranda Otto (Allison Carr). Męcząca momentami jest niestety główna bohaterka. Claire Danes chwilami nie panuje nad rolą ograniczając ekspresję do drgającego podbródka i płaczliwej miny.

Piątka nie ma w sobie geniuszu pierwszych sezonów, ale to nadal dobra rozrywka. Dodatkowego splendoru produkcji dodaje obecność w jednej ze scen naszej rodzimej policji – brawo! 🙂

 

 

Uległość – Michel Houellebecq

Syte, laickie społeczeństwo Zachodu popada w ruinę. Kościól katolicki dawno przestał wyznaczać ścieżki życia. Zamiast tego jest pusty, spokojny konsumpcjonizm. Starzejący się bogaci Europejczycy stają się mniejszością w swoich krajach zalewanych przez imigrantów.

François, profesor literatury na paryskiej Sorbonie reprezentuje tą chorą cywilizację w dwójnasób – nie tylko jako zamożny Francuz, ale także jako przedstawiciel intelektualnej i laickiej katedry czołowego uniwersytetu paryskiego. Jego życie gwałtownie zmienia się, gdy naród demokratycznie oddaje władzę w ręce Bractwa Muzułmańskiego. Mohammed Ben Abbes zostaje prezydentem obiecując łagodne pojednanie i współistnienie kultur. Co było dalej? Scenariusz jest łatwy do przewidzenia.

Houellebecq stawia okrutną diagnozę społeczeństwu francuskiemu wybiegając w przyszłość nie tak znowu science – fiction. Tytułowa uległość to nie tylko bierne, demokratyczne oddanie losu Europy w ręce zaborczego i zdecydowanie bardziej agresywnego islamu. To także uległość dla mitów o wolności, równości i braterstwie. Haseł, które nie wytrzymują konfrontacji z pasami szachida i ornamentyką religii świata arabskiego.

Autor przy okazji kpi ze wszystkich: intelektualistów, euroentuzjastów, emancypacji i zadufanego w sobie środowiska uniwersyteckiego. Rozdziela razy równo, nie szczędząc i samego siebie (alias – powieściowego Francoisa).

Powieść francuskiego pisarza można odczytywać jako islamofobiczną. Choć Houellebecq nie tworzy świata radykalizmu, to udowadnia, że nawet islam w łagodnej odmianie w gruncie rzeczy zagraża porządkowi dzisiejszej Europy. W świetle zamachu na redakcję „Charlie Hebdo” (niemalże zbieżnej z premierą „Uległości”), masakrami w Paryżu i Brukseli trudno nie odczytywać tej powieści inaczej niż jako ostrzeżenia.

Przekornie Houellebecq nie straszy islamem, ale daje do myślenia: co znaczy dziś europejskość i czy jest to stan pożądany przez ogół? Odpowiedź wcale nie jest jednoznaczna. I to jest dopiero straszne.

 

Homeland – Season 04

 

Czwarty sezon Homeland to w zasadzie nowy serial. Głównym bohaterem nadal jest Carrie Mathison, która wyszła na pierwszy plan już w poprzednim sezonie. Rozbudowane są też wątki Saula Bernsona i Petera Quinna. To już jednak inna opowieść, której tytuł nabiera bardziej uniwersalnego znaczenia.

„Homeland” w pierwszych trzech sezonach był ojczyzną oficer Carrie, Dyrektora Berensona i tysięcy Marines walczących dla United States tysiące mil od własnych granic. Nawet skołowany wieloletnią niewolą sierżant Nicolas Brody wahał się, czy może stosować we własnym kraju metody radykalistów z Bliskiego Wschodu.

W czwartej odsłonie „Homeland” to także ojczyzna. Zmienił się jednak punkt widzenia – każda nacja ma swój własny Homeland, o który walczy wszelkimi środkami. Dotyczy to zarówno Amerkanów jak i Pakistańczyków. Zaciera się także ostry podział na dobrych z Zachodu i złych ze Wschodu. Oczywiście przygody Carrie nadal mają walor głównie sensacyjny i są tym co chcieliby zobaczyć widzowie Showtime. Nie zobaczymy więc rewelacji w stylu WikiLeaks. To w końcu świat rozrywki a nie rozliczanie się z historii.

Homeland wypłynął na dużo głębsze wody. Jeśli twórcom nie zabraknie odwagi, kolejne odsłony mogą wprowadzić trochę fermentu w amerykańskich głowach.

 

 

 

Homeland – Season 03

 

Nowe rozdanie w Homeland to Nick Brody ukrywający się poza granicami USA i Carrie, która maczała palce w jego ucieczce. Langley 12/12 pozostaje plamą na honorze Ameryki i wielkim sukcesem terrorystów. Większość widzów spodziewała się raczej pogoni za amerykańskim zamachowcem i jego kochanką, która wybierze miłość w miejsce CIA. I tu pierwsze zdziwienie, a być może nawet rozczarowanie. Trzeci sezon Homeland rozpoczyna się bez silnego związku z poprzednim. Z czasem niektóre wątki wyjaśniają się.

Scenarzyści nie mieli łatwego zadania – dalsze perturbacje Brody’ego przechodzącego z jednej frakcji do drugiej zdublowałoby dotychczasowe historie. Mając postać byłego Marines – jihadysty nie sposób uwolnić się od koncepcji „dla kogo on pracuje”, ale serial w trzeciej odsłonie przenosi ciężar na Carrie Mathison i jej otoczenie. Więcej jest  bohaterów drugiego planu. Oprócz niespodziewanie nominowanego dyrektora CIA Saula wprowadzono irytującego kandydata na to stanowisko z politycznego rozdania (senator Lockhart) i krwiożerczego Majida Javadi . Nową twarzą serialu staje się F. Murray Abraham, znany z kreacji mnicha w haniebnej „Bitwie pod Wiedniem” made in Polska a akcja przenosi się na Bliski Wschód. W drugiej połowie sezonu w odstawkę idą najbliżsi Brody’ego – całkiem słusznie bo rozwijanie ich historii stało się nudne przenosząc serial w stronę obyczajowego filmu o dylematach nastolatków.

Trzeci sezon pozostaje ciekawy ale nieco rozczarowuje. Pod tym względem z pewnymi obawami można oczekiwać kolejnego sezonu.

 

Homeland – season 2

Trudno wytłumaczyć postronnym co powoduje fenomen współczesnych seriali.O ile pierwsze sezony seriali o nowatorskiej fabule („Breaking Bad” czy „Sopranos”) były nowym spojrzeniem na stare sprawy, to w przypadku „Homeland” sprawa wydaje się być pogrzebana. Oglądanie kilkunastu godzin historii o żołnierzu terroryście i znerwicowanej agentce? Brzmi jak odgrzewany kotlet. A jednak Showtime znalazł swoją receptę na fascynującą opowieść, która trzyma w napięciu przez kolejne naście odcinków. Potwierdzają to kolejne Złote Globy i nagrody Emmy dla najlepszej produkcji i głównych bohaterów.

Drugi sezon otwiera obawa jak zamachowiec z „pasem szahida” wybrnie z podbramkowej sytuacji. Carrie, która kończy swoje zaangażowanie załamaniem nerwowym także startuje z nowej pozycji. Claire Daves (Carrie) i Damian Lewis (Brody) grają świetnie i utrzymują zainteresowanie widza. Mocniej akcentowana jest postać Saula Berensona a do serialu wprowadzony zostaje Peter Quinn – postać co najmniej dwuznaczna. Pogoń za Abu Nazirem trwa.