Glass Onion

Genialny, choć momentami jakby nieco gamoniowaty detektyw Benoit Blanc ponownie wkracza do akcji.

Scenarzyści „Na noże” zmieniają wystrój z ponurego staroangielskiego dworu na pełną słońca grecką wyspę, a grupa podejrzanych „dziesięciu świnek” tym razem stanowi paczka lekko przejrzałych celebrytów. Przyjaciół z benefitami, bo każdy z zaproszonych na wyspę gości ma swój interesik wiążący go z genialnym biznesmenem Milesem (Edward Norton).

Benoit Blanc jest nieproszonym gościem na dworze ekscentrycznego gościa, w którym nie trudno odnaleźć cech współczesnych magików Doliny Krzemowej pokroju Bezosa czy Muska. W gęstniejącej atmosferze wzajemnych pretensji dojdzie do zbrodni, która uruchomi lawinę zdarzeń.

Pod szklaną, cebulastą kopułą (tytułowa „Glass Onion”) Benoit Blanc odkryje przed widzem kolejne warstwy intrygi.

Rian Johnson („Ostatni Jedi”, „Breaking Bad”) raczy widza grubo ciosaną historią i postaciami niebezpiecznie balansującymi na granicy pastiszu. Największą wartością „Szklanej Cebuli” i jej ratunkiem od banału pozostaje Daniel Craig – w pół kroku między Herculesem Poirotem a nadinspektorem Clouseau 🙂

 

 

Brud – David Vann

Dwudziestoletni Galen mieszka z matką w starej rezydencji rodzinnej. Codzienność Galena wypełniają rytuały rodzinne: podwieczorek z mamą, wizyta u babci cierpiącej na zaniki pamięci, sezonowe prace w orzechowym sadzie.

Utrzymują się z rodzinnego majątku, którym w imieniu babki zarządza matka. Na swoją część spadku dybie ciotka Helen i jej cyniczna córka Jennifer.

W trakcie tradycyjnego wyjazdu do wiejskiego domku dojdzie do zdarzeń, które rozpoczną rodzinną katastrofę.

U Davida Vanna nie ma miejsca na letnie emocje. Tu wszystko wrze w tyglu rodzinnych animozji i słabo skrywanych emocji. W „Brudzie” Vann podąża śladami osuwającego się w obłęd Galena.

Krótkie, mocne, nie do ozobaczenia.

 

Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie – Alexandra Richie

Teza na okładce i dowód w postaci kolejnego grubego dzieła o Powstaniu. Alexandra Richie patrzy na historię oczami tych, którzy nie decydowali ale ponieśli największą cenę za bunt przeciw III Rzeszy. Tu nie ma miejsca na tłumaczenia romantycznego zrywu czy pobudek politycznych. Jest krew i łzy, nieskończony potok łez. I stosy ciał niemieszczących się na podwórkach i rozkopanych skwerach.

Nie ma to być całościowa historia Powstania Warszawskiego. Zasadnicze stawiane powszechnie pytania brzmią: dlaczego w końcu lipca 1944 roku, gdy Niemcy niemal zupełnie opuścili miasto, nagle zdecydowali się do niego wrócić i dlaczego po wybuchu powstania zwalczali je z taką zawziętością? Nie jest to książka o tym, co „powinno” było się stać lub co „mogło” się stać albo co Stalin i zachodni alianci „mogli” zrobić – to historia o tym, co w rzeczywistości wydarzyło się latem 1944 roku, szczególnie o stosunkach między Niemcami i Polakami.

***

Dowódca Warszawskiego Okręgu AK, pułkownik „Monter”, przybył na spotkanie 31 lipca 1944 roku o godz. 17.00 z mylną informacją, że Sowieci „są na Pradze”, i twierdził, że odkładanie wybuchu powstania będzie katastrofą. Generał „Bór” – który pod wieloma względami nie pasował do roli, jaką wyznaczyła mu historia – nie czekał na weryfikację meldunku, tylko wydał rozkaz do rozpoczęcia walk. Ani „Bór”, ani „Monter” nie rozumieli, jakie znaczenie ma kontrofensywa Modela. Ze względu na nią Armia Czerwona nie mogła zająć Warszawy w pierwszym tygodniu sierpnia, ale Polacy o tym nie wiedzieli. Rozpoczęto mobilizację do powstania. Wybuchło ono 1 sierpnia o godzinie 17.00 i miało przynieść całkowite zniszczenie miasta.

***

Gunnar Paulsson pisał: „W czasie II wojny światowej w Warszawie zginęło 98% żydowskiej ludności, zginęła też jedna czwarta ludności polskiej: w sumie ok. 720 000 istnień ludzkich… Być może w całych dziejach ludzkości nie było większej rzezi dokonanej na pojedynczym mieście”

***
Po wybuchu Powstania Warszawskiego Guderian poprosił, by miasto oddać w jurysdykcję 9. armii, ale do tego samego dążył Himmler. Hitler uległ żądaniom Reichsführera SS. Guderian zanotował: „Himmler zwyciężył”. Powstanie było tłumione nie przez regularne oddziały, ale przez doskonalących swoje umiejętności na polach śmierci Białorusi osławionych zbirów z SS: Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, Oskara Dirlewangera, Bronisława Kamińskiego i członków Einsatzgruppe B, bezceremonialnie zabranych z ich wygodnych siedzib na wschodzie. Wskutek tej decyzji stłumienie Powstania Warszawskiego stało się jedyną niemiecką lądową operacją bojową przeprowadzoną niemal całkowicie przez SS.

***

Ponad siedemdziesiąt lat od wybuchu Powstania, pierwszego sierpnia każdego roku na skrzyżowaniu Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich pojawia się tłum patriotów z racami i biało-czerwonymi sztandarami. Polska czci 30 tysięcy walczących bohaterów, kombatanci dostają odznaczenia. O 200 tysiącach wymordowanych Warszawiaków wspomina się trochę rzadziej.

 

Siekierezada – Edward Stachura

Nikt nigdy nie cofnie, mówię, tych, co już były, ludzkich nieszczęść i krzywd, od których aż trzeszczą, aż pękają w szwach panoramiczne ekrany powietrza. Aż za ramy się to czasami wylewa i wtedy się to widzi, i wtedy się to słyszy: skargi, jęki, zawodzenia, płacz, szloch, wycie i dudnienie ziemi od padających na nią rannych i trupów.

Wydana w 1971 roku „Siekierezada” powstała na bazie własnych doświadczeń poety. Zaledwie 4 lata wcześniej mieszkał w Grochowicach i pracował jako robotnik leśny wnikliwie obserwując autochtonów.

„Siekierezada” jest taka jak jej autor – mieszanka poezji i prozy, pijackiego bełkotu przy bimbrze i eterycznych wspomnień ukochanej, ciężkiej fizycznej pracy przy wyrębie i tęsknego patrzenia na nocny księżyc.

 

Nobody

Hutch Mansell, definicja podtatusiałego pierdoły. Pomiatany w pracy i w domu, nie jest w stanie ogarnąć nawet środowej wywózki śmieci. Bilet miesięczny, tabelki w Excelu, kolacja, spanko.

Mając okazję obezwładnić nieporadnych włamywaczy Hutch wycofuje się i przyjmuje kolejne ciosy.

Wyzwalaczem bestii staje się breloczek córki. Niepozorny księgowy rusza w miasto żeby odnaleźć włamywaczy i odzyskać zabawkę. Nocny powrót autobusem przypieczętuje przemianę spokojnego pierdoły w karzącą pięść sprawiedliwości. Aż prosi się o cytat z Waltera White’a: „I’m the one who knocks” 🙂

„Nobody” nie odkrywa nic nowego. Widzieliśmy to już tyle razy: chuderlawy biały kołnierzyk z przepalonym bezpiecznikiem łapie za bejzbola i porządkuje świat. Ale „Nobody” robi to z dawno niewidzianą świeżością i subtelnym komediowym sznytem. To zasługa Boba Odenkirka, który kolejny raz udowadnia swój talent.

No i ta fantastyczna scena otwierająca z kotkiem 🙂

 

Menu

Kolacja dla wybrańców. Dla tych którzy nie zawahają się słono zapłacić za magię na talerzu czekają wyjątkowe przeżycia. Chef Słowik, mistrz nad mistrze, zaprasza do swojej ekscentrycznej restauracji na bezludnej wyspie wyselekcjonowaną grupę smakoszy. Jest w niej para bogaczy, żądni najdroższych przeżyć młodzi biznesmeni, aktor z podupadającą karierą i wymuskana recenzentka kulinarna. Jest wreszcie młody admirator talentu Słowika, niespełniony kucharz, który w ostatniej chwili zaprasza do towarzystwa przypadkową osobę. Margot, czy jak jej tam, stanie się kluczowym elementem układanki chefa Słowika. Niestety dla niego, elementem niepasującym do wielkiego finału.

Krwawa komedia biorąca na celownik kucharzy celebrytów serwujących piankę z alg na łodydze trzmiela ale też gruba beka ze wszystkich tych, którzy z pobudek czysto snobistycznych kupują nie mistrzowski posiłek, ale spektakl, który ma niewiele wspólnego z jedzeniem.

Ralph Fiennes niepokojąco przypominający Voldemorta i Anna Taylor Joy w pojedynku o najlepszego w życiu hamburgera.

 

Szczury z Via Veneto – Piotr Kępiński

Zbiór reportaży o Rzymie „i nie tylko”. Piotr Kępiński prowadzi czytelników własnymi ścieżkami, częściej na marginesie pięknej Romy niż zatłoczonymi przez turystów pasażami.

Włochy to kraj paradoksów. Zna się tam na pamięć aforyzmy Marka Aureliusza, ale już tragedia na Istrii, gdzie w latach 1943–1945 wojska jugosłowiańskie wraz z mieszkańcami wymordowały około pięciu tysięcy Włochów, wrzucając ich do fojb, czyli głębokich jaskiń krasowych, jest zapomniana.

Autor rozpoczyna podróż na Via Veneto. To miejsce alegoryczne – dawniej pełna luksusowych sklepów, dziś nieco przybrudzona i pełna szczurów. Taka zresztą jest spora część miasta, na którą zazwyczaj nie pada oko turysty.

Dzisiaj na ulicę oficjalnie noszącą nazwę via Rusticucci wszyscy mówią „via degli escrementi”. Szczury mają się tutaj doskonale. A sterty śmierci w pobliżu rosną jak na drożdżach.

Z Via Veneto uliczkami, którymi dreptał Pier Polo Pasolini Kępiński podąża na Via Merulana, na której wciąż funkcjonuje sklep Pewex, zdumiewająco przypominający swoim logiem polską sieć czasów PRL-u. To przy tej ulicy dzieje się akcja powieści „Niezły pasztet na via Merulana” Carla Emigio Gaddy.

Mam wrażenie, że Włochy od czasów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego się nie zmieniły. Autor Innego świata pisał w Dzienniku 1957–1958, że kiedy przyjeżdżał do Rzymu, zawsze widywał żebraków i żebraczki traktowane przez miejscowych bardzo łagodnie.

O Suburrze i romskich dzielnicach, włoskim „Barei” Paolo Villaggio i jego kultowym Fantozzim – autor meandruje uliczkami Rzymu i kolejnymi historiami, które zadowolą najzacieklejszych italofilów.

 

 

 

Śniegu już nigdy nie będzie

Masażysta Żenia ma wielu klientów wśród nowobogackich mieszkańców luksusowego osiedla. W każdej lśniącej nowością rezydencji napotyka podobny problem – zniszczonych psychicznie ludzi ukrywających się za fasadą sukcesu.

Niekonwencjonalne metody Żeni nie zamykają się w rozluźnianiu napiętych mięśni. To także rodzaj obwoźnej psychoterapii połączonej z hipnozą, w trakcie której pacjenci przenoszą się do wielkiego cienistego lasu. Wracają na pstryknięcie masażysty, który momentami z ukraińskiego gastarbeitera przeinacza się w mistycznego guru parapsychologii.

Nadprzyrodzone zdolności Żeni zdają się działać punktowo. Po chwilowej uldze, chemicznie zatruci, mentalnie wykończeni mieszkańcy pięknych domów wracają do swojego smutnego świata.

Polski kandydat do Oscara to dzieło Małgorzaty Szumowskiej Autorka, która w poprzednich filmach raczej mocno trzymała się ziemi wychodzi poza ramy rozprawki o nieszczęśliwych ludziach.

Obyczajowe scenki przetykane metafizycznymi transami w pradawnym lesie (mistrzowskie kadry Michała Englerta) i równie mglistymi wspomnieniami małego Żeni z Prypeci pchają film w stronę realizmu magicznego.

Im dalej w last tym mniej w „Śniegu” realizmu a więcej mistyki. Dwa światy przenikają się za sprawą coraz bardziej mistycznego Żeni.

Na dokładkę jest i przesłanie „eko” –  tytułowe hasło powtarzane przez szwendającą się po osiedlu starą Chinkę (coś jak Barciś w „Dekalogu”?) czy wątek o kompostowaniu w ogródku i wycinaniu starych drzew pod kolejne luksusowe klocki z betonu.

Mistyka, ekologia, pełne ironii portrety współczesnych Polaków. Szumowska wrzuciła tyle składników do jednego worka, że nie sposób się dopatrzyć w tym jakiegoś większego sensu.

 

Dziewczyna z Watykanu

Sprawa zaginięcia tytułowej dziewczyny z Watykanu rozdmuchana do netflixsowych rozmiarów XXL.

Piętnastoletnia Emanuela Orlandi, uczennica rzymskiego liceum muzycznego znika w niewyjaśnionych okolicznościach 22 czerwca 1983 roku. Formalnie jest obywatelką Watykanu, jedną z ośmiuset osób, które zamieszkują niecałe pół kilometra kwadratowego wokół Placu Świętego Piotra.

Ciągnąca się latami sprawa obrasta wciąż nowymi wątkami i tezami – od prostej sprawy kryminalnej do sensacyjnego spisku z zamachowcem Jana Pawła II w tle. Najbrudniejszy i najbardziej przekonujący okazuje się jednak ten, którego początkiem jest obyczajowy skandal z udziałem watykańskiego urzędnika w sutannie i porwania dziewczyny, która stała się przedmiotem negocjacji watykańskich urzędników z rzymską mafią. Jeśli wierzyć dowodom znalezionym w tej sprawie, Państwo Piotrowe to zbrodniczy syndykat, który nie stroni od radykalnych rozwiązań gdy zagrożona jest jego reputacja.

Poruszająca historia Emanueli i jej udręczonej rodziny byłaby wystarczającym materiałem na 2 godzinny film. W netflixowym wydaniu „Vatican Girl” jest ciągnącym się tasiemcem z powtarzającymi się w kółko tykającymi zegarami i najazdem kamery na ścienny kalendarz. Całość przybiera formę homeopatyczną, w której kilka istotnych informacji trzeba wyłowić z czterogodzinnej, irytującej zabawy w chowanego.

 

 

Jeźdźcy Sprawiedliwości

Zawodowy żołnierz Markus (Mads Mikkelsen) wraca z misji żeby zająć się córką. Wyjęty ze swojego naturalnego środowiska wojny Markus nie może otrząsnąć się po śmierci żony i przestawić w tryb wzorowego ojca.

Ulgę frustracjom przynosi niespodziewana wizyta trzech dziwolągów. Jeden z nich twierdzi, że odkrył kto doprowadził do katastrofy kolejowej. Jeźdźcy Sprawiedliwości w składzie Markus, Otto, Lennart i Emmenthaler postanawiają wymierzyć karę zbrodniczej organizacji stojącej za zamachem.

Anders Thomas Jensen w swojej najnowszej czarnej komedii kpi ze wszystkiego i wszystkich. Na początek rozprawia się z nieomylnością algorytmów i geniuszem sztucznej inteligencji, która na poziomie 99% prawdopodobieństwa typuje sprawców katastrofy. Brakuje pewności z dokładnością dwóch miejsc po przecinku? To nic, prognoza i tak jest dosyć dokładna.

Dalej na warsztat wchodzą męskie fantazje, prawo pięści, wygrana sprawiedliwości, która „jak oliwa, zawsze na wierzch wypływa”.  Jensen śmieje się  też z obsesji psychoterapii, która dla młodszego pokolenia jest cudownym lekiem na wszystkie problemy. I jednocześnie patrzy na dorosłych oczami nastolatki, która w dorosłych widzi wyłącznie grupę sfrustrowanych idiotów. Jest i  miejsce na krytykę społeczeństwa z mózgami wyżartymi telewizyjną papką o terrorystach, mafii i jihadzie.

No mercy. Jensen drze łacha z każdego, ale swoje złośliwe żarciki ukrywa w gęstej akcji, której bliżej do przygód Rambo niż duńskiego kina społecznego. Broń maszynowa terkocze, trup ściele się gęsto a czwórka bohaterów zmienia się w morderczy pato-legion.

Kiedy w finale kamera łapie bohaterów rozpierduchy w zabawnych świątecznych sweterkach oczom widza ukazuje się dysfunkcyjna rodzina 6 mężczyzn i jednej nastolatki. Siedzą sobie i rozdają prezenty jakby cały ten chaos, którego dokonali nigdy się nie zdarzył.